نان از دل سنگ

به گزارش پایگاه خبری “پیام خاوران“،  سبز، سفید، قرمز، آبی، کبود، فیروزه ای و … حتی سیاه، زیبا و چشمگیر می شود و پر بها، هر چند اگر سنگ باشد و سخت، اما به لطافت سر انگشتان هنر، سختی شان زدوده می شود تا آن جا که آدمی حاضر به پرداختن وجه برای آن می شود آن گاه که زمرد، آماتیس، عقیق، فیروزه، یشم و… شکل می گیرد.

تا زمانی که توده ای از سنگ سخت و بی شکل است هر چند شاید زیبا، اما جذابیت پس از تراش و شکل گرفتن را ندارد جاذبه ای که فقط به مدد اندیشه هنرمند و مهارت انگشتان او حاصل و نگینی درخشان و گرانبها می شود که پس از تراش و نشاندن در رکابی از طلا یا نقره نه فقط ارزش افزوده زیادی خواهد داشت بلکه خواص مختلفی دارد.

خراسان جنوبی قطبی از سنگ های مختلف معدنی، قیمتی و نیمه قیمتی است که در چند سال اخیر، با شناسایی این ظرفیت، گوهرتراشی به همت میراث فرهنگی در آن رونق گرفته است.

وقتی اکسید منگنز در زمان تشکیل سنگ و بر اساس ساختار درز و بلوری آن در بین لایه هایش نفوذ می کند بنا بر شکل و حالت نفوذ، تصویری از اکسیده شدن در سنگ ایجاد می شود که می تواند درخت، انسان و پرنده حتی نمایی از نقاشی طبیعت باشد، جاذبه ای چشم نواز که باورش سخت است که درون سنگ و بدون دخالت دست ایجاد شده است اما این ها سنگ های شجر است که در برخی نقاط استان مانند قاین و فردوس مشاهده می شود و در خور می توان رنگارنگی از عقیق ها را دید، سربیشه هم جاذبه های خودش را دارد و این می شود که هنرمندانی از گوشه و کنار استان در کنار زخم های خشکسالی، گوهرتراشی از سنگ را پیشه کنند، دست با سنگ و تراش، هنری می شود که چرخ زندگی بسیاری را با وجود سختی و مشکلات می چرخاند.

تامل در گوهر تراشی استان، تشکیل تعاونی ها، ایجاد اشتغال به ویژه برای بانوان در کنار رسیدگی به امور خانواده، اقتصاد مقاومتی و به تازگی توجه به صادرات را تایید می کند.

تعاونی دانش آموختگان

سختی جمع کردن سنگ ها در بیابان تا گرانی ابزار کار، اما همچنان گوهرتراشی علاقه مندان خود را دارد. هنرمند قاینی که تحصیلات زمین شناسی دارد این کار را در زمینه رشته درسی اش اعلام و اضافه می کند: چند سال قبل همزمان با تحصیل، گوهرتراشی را در بیرجند آموخت و پس از بازگشت به منطقه اش و تشکیل یک تعاونی، در رشته گوهرتراشی به صورت جدی مشغول به کار شد.

«طیبه ابراهیمی» به اشباع شدن بازار کار در بیرجند و استان اشاره دارد اما باز هم از درآمد و حرفه اش راضی است و ادامه می دهد: در صورت توجه به کیفیت و کمیت محصول، بین سه تا هشت میلیون تومان در ماه درآمد دارد البته باید روی سنگ های با کیفیت و با دقت کار کرد.

با استفاده از فضای مجازی، سایت ها و حضور در نمایشگاه ها در بازاریابی و فروش موفق هستیم.

برای استان تولید نداریم و مشتری های خاص خود را داریم و از استان های دیگر جذب کرده ایم.

با این وجود گرانی ابزار و امکانات اولیه را از مهم ترین مشکلات فعالان حرفه گوهرتراشی می داند و می گوید: با زیاد شدن رقابت در این عرصه، برخی همکاران از سنگ های وارداتی بدون خاصیت استفاده و به خوبی روی آن کار می کنند و ارزش و قیمت محصول طبیعی منطقه را زیر سوال می برند.

بانوی گوهرتراش دیگری از سربیشه که از حدود ۹ سال قبل با این حرفه آشنا شده است می گوید: دوره آموزشی را در همین شهرستان گذرانده و با شش نفر دیگر تعاونی تشکیل داده است و حالا دو سالی است که درآمدشان راضی کننده است و مخارج چند خانواده را تامین می کند.

«فاطمه زهرا بنایی» هم گرانی ابزار کار را مطرح و پیشنهاد می کند: برای رفع این مشکل باید یک تعاونی تشکیل شود تا بتوان امکانات را راحت تر تامین کرد زیرا قیمت وسایل مورد استفاده چند برابر و تامین آن سخت است.

او که مدیر عامل یکی از تعاونی هاست و بیشتر امیدشان به فروش در استان های دیگر و از طریق حضور در نمایشگاه هاست، درخواست تسهیلات مناسب برای توسعه کارگاه و تعویض دستگاه هایش را مطرح و تاکید می کند: برخی وسایل، اسقاطی شده است اما چاره ای جز ادامه کار نیست.

جواهر سازی

بانوی گوهرتراش دیگری از زیرکوه نیز از کار در این حرفه و قالب تعاونی راضی است و از همه شهرستان ها مشتری دارد. در کارگاه آن ها پنج نفر مشغول هستند و آن طور که «فهیمه دلیر اسفاد» می گوید: برای بازاریابی به فضای مجازی و کانال تلگرامی هم روی آورده اند اما حالا نیاز به آموزش دوره جواهرسازی دارند تا بتوانند سنگ های تراش داده را خودشان روی رکاب سوار و در قالب انگشتر، گردن بند و … ارائه کنند و مجبور به خام فروشی نباشند و سود به جیب دیگری نرود.

او می گوید: گذراندن دوره آموزشی در بیرجند علاوه بر هزینه آموزش، مخارج رفت و آمد را هم به آن ها تحمیل می کند و چنان چه در شهرستان خودشان دوره برگزار شود با توجه به محروم بودن منطقه، در ایجاد اشتغال نیز موثر است.

در کنار این ها مرد جوانی از فردوس که کارش را از مرحله جمع آوری سنگ شروع کرده و به گوهر تراشی رسیده است، ایده هایی دارد و فراتر از استان و کشور را می بیند.

او از کار با سنگ لذت می برد و می گوید: برای فروش داخلی مشکلی نداریم، فضای مجازی، نمایشگاه و … مطلوب ودرآمد و فروش راضی کننده است و بستگی به کیفیت و میزان تولید دارد اما بازاریابی خارجی سخت است در حالی که درآمد و مشتری بیشتری دارد.

«جواد محمدزاده» با اشاره به افزایش رقابت در گوهرتراشی تاکید می کند: حضور در نمایشگاه های پر فروش استان های دیگر هزینه های بالایی دارد، در کشورهای خارجی هم همین طور است و هنرمندان به تنهایی مخارج حضور در این نمایشگاه ها را ندارند در حالی که در معرفی استان و محصولات آن موثر است.

اشتغال

بنا بر آماری که معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اعلام می کند؛ در استان حدود ۳۰۰ نفر در رشته گوهرتراشی مشغول کار هستند و این هنر از سال ۹۴ به بعد رونق گرفته است و کارگاه های آموزشی نیز در نقاط مختلف برگزار می شود.

«حسین عباس زاده» از حمایت های میراث فرهنگی از هنرمندان، پرداخت تسهیلات برای راه اندازی کارگاه، ایجاد دبیرخانه سنگ و … را نام می برد و اضافه می کند: مکان های تاریخی در اختیار اداره کل که قابل استفاده باشد به این هنرمندان واگذار و برای بازاریابی و فروش محصولات نیز، برپایی نمایشگاه های صنایع دستی به آن ها اعلام می شود و به استان ها معرفی می شوند.

البته یارانه ای مانند تخفیف هزینه غرفه برای آن ها در نظر گرفته می شود و برای حضور در نمایشگاه های خارجی هم به صندوق کارآفرینی امید معرفی می شوند و می توانند از تسهیلات استفاده کنند.

به گفته وی، در زمینه بیمه هر چند دولت مصوبه ای دارد اما هنرمندان باید سهم خود را بپردازند و تا زمانی که منابع تامین نشود امکان بیمه کردن آن ها وجود ندارد. وی می افزاید: این هنرمندان می توانند به صورت انفرادی تا سقف ۱۰ میلیون تومان و در قالب شاغلان پشتیبان نیز به ازای هر نفر تا پنج میلیون تومان وام بگیرند.

منبع:روزنامه خراسان جنوبی

انتهای پیام/