چاپ صفحه

به گزارش "پیام خاوران"، خشکسالی پدیده‌ای است که اثرات تدریجی روی طبیعت و حیات وحش می‌گذارد؛ اولین اتفاقی که می‌افتد پوشش گیاهی ضعیف و رویش گیاهی کم می‌شود، معضلی که در واقع زاد آوری حیات وحش را به شدت پایین می‌آورد و روی همه گونه‌ها تاثیر می گذارد. در خراسان جنوبی با تنوع زیستی زیاد، تاکنون نزدیک به ۱۹۰ گونه پرنده، حدود ۶۰ گونه پستاندار و ۴۰ گونه خزنده شناسایی شده است. در بین پستانداران گونه‌های ارزشمندی مثل یوزپلنگ، پلنگ، شاه روباه، گربه پلاس، گربه شنی، کاراکال، آهو وجبیر وجود دارد که تعدادی، در خطر انقراض هستند. در بین پرندگان نیز گونه‌های کمیابی مثل شاهین، عقاب طلایی، هوبره، زاغ بور هستند که ارزش حفاظتی خاص دارند. حیات وحش خراسان جنوبی نا ندارد کمبود علوفه در زیستگاها، که بیشتر آن ناشی از خشکسالی است، قدرت جشمانی حیات وحش را کم کرده و قدرت زاد آوری آن‌ها را نیز گرفته است. اکبری مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگاران می‌گوید: گونه حیات وحشی در استان نیست که از خشکسالی آسیب نبیند، گونه‌های برجسته‌ای مثل کَل و بز، قوچ، میش و به ویژه آهو وجبیر آسیب پذیرتر هستند و دچار کم غذایی می‌شوند. او بیان می‌کند: با تشدید کم آبی، خود به خود حیوان زیستگاه خودش را ترک می‌کند و ممکن است با ترک زیستگاه با مشکلات زیادی مواجه شود. مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی تصریح می‌کند: به علت وسعت زیاد استان و پراکندگی زیستگا‌های حیات وحش، تأمین علوفه در تمام این مناطق امکان پذیر و اقتصادی نیست؛ ضمن اینکه معتقدیم حیات وحش تا حدودی باید خودش را با این کم غذایی خودش سازگار کند و سازگارهم می‌کند. اکبری تأمین آب را حیاتی‌تر از علوفه برای حیات وحش می‌داند و می‌گوید: در مورد آب قصه فرق می‌کند و در واقع آب چیزی هست که اگر در اختیار حیات وحش قرار نگیرد، جبران ناپذیر است و منجر به تلفات سنگین می‌شود. او بیان می‌کند: برداشت‌های بی رویه آب، خیلی از چشمه‌ها را از دسترس حیات وحش خارج کرده است و به همین دلیل تا جایی که امکان داشته به ویژه در مناطق حفاظت شده، آب رسانی را انجام دادیم. این مقام مسئول البته به خطرات ایجاد منابع آبی هم اشاره و عنوان می‌کند: ایجاد آبشخور توجه حیات وحش را جلب و باعث تجمع می‌شود که این خود تهدیدی برای شکار است، اما تلاش کرده ایم مسئله آب را در مناطق حفاظت شده به شدت پیگیری کنیم، اما در مناطقی که پوشش حفاظتی ضعیف است با احتیاط عمل می‌کنیم.

گوشت خوارانی که به سوی انقراض قدم برمی دارند

تشدید پدیده خشکسالی و گرفتاری‌های تأمین آب و غذا، خیلی از جمعیت گوشتخواران از جمله شغال و سگ گرگ را کاهش داده است که بخشی از آن به شکار بی‌رویه و تخریب زیستگاه بر می‌گردد و بخش مهم آن طولانی شدن دور‌های خشکسالی است که اداره کل حفاظت محیط زیست تلاش می‌کند با علوفه دادن این ترکیب جمعیتی را حیات وحش را مدیریت و از کاهش جمعیت آن‌ها جلوگیری کند. به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست استان، این روش‌ها پایدار نیست و تنها اقدامی که می‌توانیم انجام دهیم این است که جابجایی‌های که در حیات وحش انجام می‌شود را بتوانیم کنترل کنیم. خشکسالی و هجوم حیات وحش به مزارع و باغات خشکسالی و سختی‌های پیدا کردن آب و علوفه در زیستگاه ها، باعث شده حیات وحش از جمله قوچ، میش، کل، بز و آهو وارد مزارع کشاورزی و تخریب آن‌ها شوند. هر چند به گفته مسئولان محیط زیست، خیلی از مناطق استان، کشاورزان رعایت حال حیات وحش را می‌کنند، اما امیرآبادی کارشناس مسئول نظارت بر امور حیات وحش استان به خبرنگار ما می‌گوید: به تمامی محیط بانان ابلاغ کردیم تا جایی که ممکن است، حیات وحش را از محدوده مزارع و باغ‌ها دور کنند تا آسیبی به کشاورزان وارد نشود. او البته به این نکته هم اشاره می‌کند که گرایش حیات وحش به مزارع، همیشه از سر گرسنگی نیست، یعنی ما حتی مواقعی که علوفه بر سر راه حیات وحش می‌گذاریم، باز آن‌ها وارد مزرعه می‌شوند، چون حیوان شرایط خشک طبیعت را می‌بیند و سرسبزی مزارع آن‌ها را وسوسه می‌کند تا به سمت آن‌ها برود. کارشناس مسئول نظارت بر امور حیات وحش استان تصریح می‌کند: هر چند ممکن است محصولات کشاورزی بیمه باشند، اما اگر مشخص شود خسارت در نتیجه ورود حیات وحش بوده است، محیط زیست غرامت را به کشاورزان پرداخت می‌کند.

خشکسالی و نبود زادآوری، دامن حیات وحش نهبندان را هم گرفت

خشکسالی باعث کمبود علوفه و ضعف بدنی حیات وحش نهبندان نیز شده است؛ بحرانی که قدرت زاد آوری را از آنان گرفته است. کوهستانی رئیس اداره حفاظت محیط زیست نهبندان در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان می‌گوید: کم آبی و فقر پوشش گیاهی به حدی بوده است که امسال در این شهرستان پرندگانی همچون، چون کبک و تیهو زادآوری نداشته اند. او بیان می‌کند: بر اثر تداوم خشکسالی، حدود ۴۰ درصد چشمه‌های حیات وحش نهبندان خشک شده و حجم آبدهی سایر چشمه‌ها نیز کاهش یافته است. رئیس اداره حفاظت محیط زیست نهبندان با اشاره به تلاش‌ها برای رفع عطش حیات وحش عنوان می‌کند: چشمه‌های حیات وحش با تلاش همکاران محیط زیست لایروبی می‌شود و همچنین آبرسانی سیار به آبشخور‌ها و حوض انبار‌ها افزایش پیدا کرده، اما با این وجود باز هم حجم آبدهی افزایش زیادی نداشته است. نذر طبیعت برای نجات حیات وحش کاهش بارندگی‌ها در سال زراعی جاری، منابع آبی را به شدت کاهش داده و جمعیت حیات وحش را در معرض انقراض قرار داده است. جدا از ۳۱۰ گونه جانوری قابل زیست در خراسان جنوبی، حالا خشکسالی در کمین ۱۴ گونه در معرض خطر انقراض استان قرار گرفته و حیات یوز پلنگ آسیایی، پلنگ بالابان، کرکس مصری، قوچ و میش، کل، بز، آهو، عقاب تالابی (خالدار بزرگ)، عقاب شاهی (شاه باز)، هوبره، لاک پشت مهیزدار، لاک پشت آسیایی و آگمای سروزغی ایرانی را به مرگ نزدیک کرده است. هر چند مسئولان محیط زیست سخت در تلاشند تا با تامین آب و خرید علوفه گران قیمت، جلوی نابودی حیات وحش را بگیرند، اما برای گذر از این روز‌های سخت همه باید پای کار بیایند. امروز همه در برابر حفاظت از این ذخیره‌های ژنتیکی مسئولیم، شرایط بحرانی است و باید برای نجات حیات وحش کاری کرد، حتی اگر کاسه‌ی آب و دانی برای پرندگان باشد. منبع: باشگاه خبرنگاران جوان انتهای پیام/ 102