به گزارش "پیام خاوران" با اینکه ایران از جمله کشورهایی است که هم از سنگ های ارزشمند و قیمتی و هم از عناصر نادر خاکی بهره مند است، ولی متاسفانه در هیچ کدامیک از این دو مورد نتوانسته موفق عمل کند و جایگاهی را در جهان به خود اختصاص دهد. از جمله مشکلی که این دو ماده معدنی ارزشمند در کشور ما با آن مواجه شده این موضوع است که سنگ های ارزشمند و عناصر نادر خاکی از تکنولوژی های فرآوری بهره مند نیستند تا به صورت خام صادر نشده و مورد فرآوری قرار بگیرند. در واقع اصلا به مساله سنگ های قیمتی در ایران توجهی نمی شود، طوری که نه در داخل کشور و نه خارج از مرزهای ایران نتوانسته اند جایگاهی برای خودشان پیدا کنند. تنها در بخش هایی از ایران، سنگ های قیمتی استخراج شده و بدون فرآوری به صورت خام و بدون شناسنامه به خارج از کشور صادر می شود. یعنی حتی اگر از سنگ های گران قیمت ایرانی استفاده شود به خاطر این که بدون شناسنامه قاچاق می شوند در هیچ کجای دنیا شناخته شده نیست. از سوی دیگر هم به خاطر این که تکنولوژی های لازم برای فرآوری عناصر نادر خاکی در ایران وجود ندارد، هیچ معدنکاری رغبتی برای فعالیت در این حوزه از خود نشان نمی دهد. زیرا هم دستگاه های فرآوری عناصر نادرخاکی در ایران وجود ندارد. با این که این عناصر بسیار مواد ارزشمند و استراتژیکی در کل جهان به شمار می آیند. از سوی دیگر اگر هم این مواد استخراج شوند باید در اختیار سایر کشورها قرار بگیرد تا با هزینه های هنگفت مورد فرآوری قرار بگیرد که این اصلا برای معدنکاران به صرفه نیست. بنابراین بهترین راهکار این است که دولت خودش در بخش سنگ های قیمتی و عناصر نادر خاکی ورود پیدا کرده و تکنولوژی فرآوری آنها را وارد کند تا این مواد معدنی ارزشمند به صورت خام از کشور خارج نشوند. سنگ های ارزشمند ایرانی بدون شناسنامه قاچاق می شوند اسماعیل خزری، کارشناس ارشد کانی شناسی در گفتگو با خبرنگاران در خصوص سنگ های ارزشمند ایرانی و جایگاه آنها در جهان بیان کرد: متاسفانه سنگ های قیمتی در ایران هیچ جایگاهی ندارند، همچنین هیچ بازاری هم برای سنگ های قیمتی در ایران وجود ندارد. فقط چند مورد در بخش خراسان جنوبی است که آنها هم به صورت شخصی کارگاه زده وفعالیت هایی در این خصوص دارند. کارشناس ارشد کانی شناسی افزود: در برخی شبکه های خبری هم تبلیغاتی برای این ها انجام می شود که می گویند در زمینه سنگ های قیمتی کارهایی انجام می گیرد. در واقع در برخی اخبار می خواهند عنوان کنند که بازار سنگ های قیمتی خوب است درحالی که اصلا این گونه نیست. وی تصریح کرد: سنگ های قیمتی ایران اصلا نه شناخته شده هستند، نه زیاد روی آنها کاری انجام می گیرد. نه این که اصلا در بازارهای جهانی توانسته اند جایگاهی را برای خودشان پیدا کنند. بیشتر سنگ های ارزشمند ایرانی را به صورت خام و بدون شناسنامه صادر می کنند، درحالی که ما بهترین سنگ های کلکسیونی جهان را دارا هستیم که حتی در کتاب های قدیمی هم آمده است. خزری تاکید کرد: اما متاسفانه این سنگ ها استخراج می شوند و کاملا غیرقانونی از مرزها به صورت خام و فرآوری نشده خارج می شوند. در چنین شرایطی است که نه سنگ های ایرانی شناخته می شود و نه این که معلوم می شود درآمدهایش کجا می رود؟ او درخصوص بی توجهی به سنگ های قیمتی ایران خاطرنشان کرد: بخش خصوصی که بر روی این بخش سرمایه گذاری خاصی انجام نمی دهد، بنابراین مشکل اصلی از طرف بخش دولتی است. بخش دولتی و به خصوص سازمان زمین شناسی صنعت و معدن باید مشکلات بخش سنگ های قیمتی را برطرف کنند. وی افزود: در ایران سنگ های قیمتی بسیار خوبی وجود دارد. این که عده ای می گویند ما سنگ های خوبی نداریم اصلا صحت ندارد. مشکل این جاست که هیچ سازمان یا ارگانی بر روی سنگ های قیمتی و ارزشمند اصلا فعالیت نمی کنند تا این بخش توسعه پیدا کند. عناصر نادر خاکی اهرم فشار برخی کشورهای جهان عناصر نادر خاکی بسیار حائز اهمیت هستند و در مواردی به عنوان اهرم فشار سیاسی و اقتصادی به کشورهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان مثال اختلافات سیاسی بین ژاپن و چین به خاطر ماده معدنی استراتژیک است. زیرا صادرات عناصر نادر خاکی از طرف چین به عنوان بزرگترین دارنده تکنولوژی تولید این عناصربه ژاپن قطع شد. تولید و بازار عرضه این عناصر در جهان به صورت انحصاری در اختیار کشورهای محدودی قرار دارد که پیشرفت بزرگی در برخی کشورها در زمینه تولید و استحصال این عناصر پدید آمده است. خزری در خصوص عناصر نادر خاکی گفت: عناصر نادر خاکی در ایران وجود دارد، ولی بسیاری از معدنکاران اصلا تمایلی ندارند که بر روی چنین مواردی کار کنند. زیرا از یک سو توان فرآوری این محصولات وجود ندارد، یعنی اصلا دستگاه و تکنولوژی های فرآوری این ماده معدنی در ایران وجود ندارد تا معدنکاران رغبتی برای فعالیت بر روی آن داشته باشند و از سوی دیگر اگر این ماده معدنی استخراج شود برای فرآوری باید به کشورهای دیگر ارسال شود تا فرآوری در آنجا صورت پذیرد و هزینه هنگفتی برای این مساله پرداخت شود، برای همین معدن کاران اصلا بر روی مواردی این چنینی کار نمی کنند. او ادامه داد: فقط دولت می تواند بر روی عناصر نادر خاکی فعالیت کند که آنهم شاید بخواهد فقط لیتیوم استخراج کند که تاکنون نشنیده ام این ماده را جایی فرآوری کنند، بلکه باید این مواد به کشورهای خارجی مثل چین ارسال شود که آنها بتوانند این مواد را فرآوری کنند و دوباره به ما تحویل دهند. کارشناس ارشد کانی شناسی تاکید کرد: من پیشنهاد می کنم که موضوع منابع طبیعی به صورت بنیادی حل شود. همچنین بخش فرآوری در ایران باید مدیریت شود. زیرا هرجایی نمی توان کارخانه زد. هرجایی نمی توان فعالیت های معدنی انجام داد. باید براساس معادنی که در کشور وجود دارد این ها را مدیریت کنند که بتوانند بهره برداری بیشتری از مواد معدنی موجود در کشور ببرند. وی خاطر نشان کرد: متاسفانه معادن بسیار زیادی در کشور بلوکه شده است که باید مشکلات این پهنه ها به زودی برطرف شود. زیرا هر چه تعداد پهنه های بلوکه شده بیشتر شود به همان اندازه از نظر اقتصادی به ضرر کشورمان تمام خواهد شد. بنابراین باید با راه حل های اصولی مشکلات پهنه های معدنی مرتفع شود. وی افزود: بسیاری از بالادستی ها افرادی فنی هستند که به دنبال پول های ضعیف اند که می خواهند با همین پول ها کارهای خودشان را انجام می دهند. جلوی دلال بازی در کارهای معدنی گرفته شود وی گفت: متاسفانه مدتی است شنیده می شود در بخش های معدنی هم مثل سایر بخش های اقتصادی مساله دلال بازی رونق گرفته است و افراد پروانه بهره برداری را گرفته و با هزینه های هنگفتی در اختیار فرد دیگری قرار می دهد. به گفته خزری؛ برای کارهای معدنی هم باید هزینه های لازم صرف شود و هم این که از نیروهای متخصص استفاده کنند. درواقع هر نیرویی نباید در بخش معدنی فعالیت کند، زیرا معدن بخشی کاملا تخصصی است و وجود افراد غیر متخصص به این بخش تخصصی آسیب می زند. وی تاکید کرد: حتی مورد داشتیم فردی خودش کارمند سازمان زمین شناسی بوده، ولی از ما پول دلالی می خواهد و می گوید من این پروژه را به اسم خودم می گیرم، کارهایش را انجام می دهم و در اختیار شما قرار می دهم. سپس مبلغی را مشخص می کند تا به او پرداخت کنیم. به گفته وی؛ چرا باید چنین دلال بازی هایی در کارهای معدنی و اکتشافی وجود داشته باشد؟ باید کارفرماهای بخش معدن حواسشان به این گونه مسائل باشد و تا حد امکان جلو دلال بازی و رانت خواری را در کارهای معدنی بگیرند. منبع: تحلیل بازار انتهای پیام/ 102