عقیقه یا بیمه عمر نوزاد/ غذای ویژه مؤمنان| قسمت چهارم

به  گزارش “ پیام خاوران ” همچنین، در روایات آمده که یک چهارم گوسفند یا حیوان عقیقه به ماما داده شود، اما اگر او غیر مسلمان – مثلاً یهودی – است، نباید از گوشت عقیقه استفاده کند. در این صورت، به جای غذا یا گوشت باید یک چهارم قیمت حیوان عقیقه را به او بیردازند.

در روایت دیگری می خوانیم که: پس از ذبح حیوان، گوشت آن را بپزند و در میان مردم تقسیم کنند. مشروط به اینکه آن غذا را فقط به شیعیان اثنی عشری بدهند.

تأکید بر استفاده شیعیان اهل ولایت از غذای عقیقه از این روست که بر اساس فرمایش پیامبر بهشت بر کسانی که به خاندان و فرزندان آن بزرگوار ستم روا داشته و آزار برسانند، حرام است.

بدین سبب، بهره وری از غذای عقیقه بر دشمنان معصومان علیهم السلام روا نیست. در این جا اشاره ظریفی بر اهمیت تولی و تبری و حتی مقدم بودن تبری بر تولی وجود دارد و اینکه تولی بدون تبری ارزش اعتقادی ندارد.

اهمیت اطعام (غذا دادن)

یکی از مصادیق نیکوکاری و مهربانی و بخشندگی، مسأله رسیدگی به نیازمندان و مستمندان و غذا دادن به آنان است، که در تعالیم دینی تأکید زیادی بر آن شده است.

عقیقه نیز در واقع یکی از نمودهای این امر است که سبب می شود علاوه بر آشنایان و خویشاوندان، مستمندانی چند هم میهمان این سفره شوند و از آنجا که فرموده اند: صدقه ها و زکاتهای واجب را باید به فامیل و بستگان نیازمند داد. بنابراین می توان بیان داشت که در مستحبات به طریق اولی باید به بستگان و خویشان نیازمند توجه داشت.

به طور کلی اطعام آثار خوبی دارد. پیوندهای دوستی را مستحکم می سازد. کینه ها و کدورتها را از میان می برد. دشمنیها و بداندیشی ها را کاهش می دهد و در افراد، احساس لذت و شادمانی و رضای خاطر فراهم می آورد. علاوه بر اینها مددرسانی به دیگران و خدمت به همنوعان و کمک به نیازمندان باعث رفع بسیاری از بیماریها چشم زخم ها و دفع قضاها و بلاها و مرگهای ناگهانی می شود.

این جاست که رسول گرامی خدا حضرت محمد مصطفی می فرمایند: بیماریهای بیماران خویش را با صدقه درمان کنید.

بدیهی است این اطعام باید دو سویه و متقابل باشد. یعنی بهتر است میهمانها میزبان هم بشوند و آنان نیز در صورت توانایی مقابله به مثل کنند و دیگران را بر سر سفره خویش بخوانند.

به دلیل اهمیت مسأله اطعام است که در عقیقه اجازه پرداخت پول و قیمت حیوان عقیقه را به جای ذبح آن حیوان نداده اند. زیرا بنا به فرمایش امام صادق (ع) خداوند ذبح حیوانات را به منظور اطعام بندگانش دوست می دارد.

کلمه ولیمه را کم و بیش شنیده ایم. ولیمه به هر خوراک عمومی گفته می شود. و در مواردی همچون ازدواج خانه خریدن یا تجدید ساختمان بازگشت از سفرهای مکه و بقاع متبرکه، تولد و ختنه نوزاد و مانند اینها داده می شود.

در سخنی از پیامبر اکرم (ص) می خوانیم: ویلمه و اطعام جز در پنج مورد نیست: عروسی (ازدواج) تولد نوزاد، ختنه نوزاد، خرید منزل و تجدید بنا کردن و بازگشتن از زیارت کعبه.

شایان ذکر است در این موارد نباید به رقابت و هم چشمی پرداخت و خود را به زحمت انداخت بلکه باید در حد توان و امکان و با پرهیز از تشریفات زاید، به این کار نیک و دوستی آفرین مبادرت ورزید.

در اهمیت مسأله اطعام همین بس که این امر حتی برای غیر مسلمانان و کافران و مشرکان نیز مایه برکت و تخفیف عذاب آنان می شود. چنانکه درباره فرعون به جناب موسی چنین نکته ای یادآوری شده است. غرق نشدن جسد فرعون در رود نیل به دلیل این بود که وی دیگران را بسیار اطعام می کرد.

شیوه عملی پیشوایان معصوم ما که درود خدا بر آنان باد نیز مؤید اهمیت و ضرورت این مسأله است. آن بزرگواران اهتمام فراوانی به رسیدگی به نیازمندان و مستمندان و غذا بردن پنهانی به در خانه های آنان داشتند و هرگز یتیمان و بیوه زنان و سالمندان و بابینایان و … را از یاد نمی بردند.

برای نمونه، می توان به مولا امیرمؤمنان حضرت فاطمه زهرای مهربان و فرزندان آنان امام حسن مجتبی و حضرت حسین، شهید کربلا اشاره کرد که در سه روز پیاپی افطاری خویش را به ترتیب به مسکین و یتیم و اسیری می دهند و تنها با آب، روزه خویش را باز می کنند.

ادامه دارد…

 منبع:کتاب عقیقه یا بیمه عمر نوزاد – نوشته شیخ محمود ارگانی بهبهانی حائری – چاپ اول ۱۳۸۹ – مؤسسه به نشر- ص (۱۵-۱۳)