چرا ارزش افزوده زعفران ایرانی‏‌ در جیب خارجی‏‌ها می‏‌رود؟خام‏‌فروشی گیاه استراتژیک خراسان‌جنوبی

به گزارش ” پیام خاوران “ درحالی که زعفران گیاه صادراتی استراتژیک ایران به شمار می‎‌‌رود و کشورمان تولید‌کننده نزدیک به ۹۰درصد زعفران دنیاست اما بیشتر ارزش افزوده این محصول به جیب کشورهای دیگری چون اسپانیا می‌‌رود که از بازار چند میلیارد دلاری فرآورده‌های این محصول، با واردات آن از ایران سود می‌‌برند.

خراسان جنوبی مهد چند گیاه دارویی بزرگ دنیا و از جمله زعفران است که از قرن‌ها پیش محصولی مهم بوده است. بعد از زعفران مهم‌ترین محصول این استان زرشک و پس از آن عناب است. کشتزار‌‌های خراسان جنوبی منبع بسیاری از گیاهان دارویی خودرو و ارگانیک است که اهمیت جهانی دارند، چراکه مخصوص این اقلیم، نایاب و البته به اصطلاح وحشی هستند و از آفت‌کش و سموم در کشت آنها استفاده نمی‌شود.

آن طور که رسانه‌‌ای محلی نوشته «مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی» از سال ۱۳۹۵ با هدف توسعه اقتصادی محصولات مزیت‌‌دار خراسان جنوبی تاسیس شده است، اما یکی از قدیمی‌‌ترین صادرکنندگان گیاهان دارویی این استان به «دنیای‌‌اقتصاد» می‌گوید که مجتمع یاد شده در کارش موفق نبوده است، چراکه در این صورت نباید امروز هم پس از ۶ سال همچنان به خام‌فروشی بخش اعظم محصولاتمان ادامه می‌‌دادیم.

احتشام با اشاره به وجود بیش از ۶۰۰ گونه گیاه دارویی در خراسان جنوبی در پاسخ به اینکه چرا بخش خصوصی در حوزه فرآوری و صادرات این محصولات پیش‌قدم نشده است، می‌گوید: انگیزه نداریم که در حوزه گیاهان دارویی سرمایه‌گذاری کنیم. دولت باید بستر را آماده کند و ما باید توجیه اقتصادی برای سرمایه‌گذاری داشته باشیم اما زیرساخت‌ها آماده نیست. تسهیلات ارزان‌قیمت، معافیت‌های مالیاتی، تسهیل ورود تجهیزات و فناوری وجود ندارد. باید مشوق ایجاد شود تا بخش خصوصی سرمایه‌گذاری کند، اما اینها ایجاد نشده است.

رئیس اتاق بازرگانی بیرجند همچنین با اشاره به مازاد تولید زعفران و تاثیر محدودیت‌هایی مثل رفع تعهد ارزی بر صادرات این محصول می‌گوید: درحالی که تولید افزایش پیدا کرده است، در صادرات زعفران امسال بیش از ۴۵ درصد افت داریم که این باعث افت قیمت و نارضایتی کشاورزان شده است.۸۵ درصد زعفران ما صادراتی است، اما متاسفانه با ایجاد محدودیت‌ها صادرات افت می‌کند. زعفران کالای گران‌قیمت و سبکی است و این محدودیت‌ها راه قاچاق را باز می‌کند.