“عقیقه” یا بیمه عمرنوزاد |قسمت اول

به گزارش “ پیام خاوران ” چنان که می دانیم، وظایف و مسئولیت های پدران و مادران در قبال فرزندان، حتی بیش از تولد آنان آغاز می شود و بسیار خطیر و قابل توجه است. بدین سبب لازم است همگان با این وظایف و مسئولیت ها آشنا شوند و در انجام آنها به نحو احسن تلاش و اهتمام ورزند.

یکی از نکات قابل توجه پس از تولد فرزند، مسأله عقیقه است که در حقیقت بیمه عمر و سلامت و طول عمر نوزاد تلقی می شود و اهمیت زیادی دارد.

متأسفانه در میان نوشته های فارسی، اثر مستقلی در این زمینه به چشم نمی آید امام اخیراًٌ استاد شیخ محمود ارگانی بهبهانی حائری اقدام به نگارش کتابی با عنوان “عقیقه یا بیمه عمر نوزاد” نمود که چاپ اول این اثر در سال گذشته توسط مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی (به نشر) در تیراژ ۳۰۰۰ جلد جیبی صورت گرفته است.

اما از آنجا که مقتضای چنین بخشی پرداختن به نکته ها و مسائل فقهی و استدلالی است، بر آن شدیم تا در هر شماره از نشریه متن تنظیم شده علمی و فقهی در ابعاد گوناگون این موضوع را با تلخیص و ساده نویسی به گونه ای که قابلیت ثمربخشی برای همه شما همکاران و خانواده محترم شما را دارا باشد ارائه نمائیم.امیدواریم حاصل این اندیشه و تلاش مورد استفاده و توجه شما عزیزان قرار گیرد. ان شاء ا…

معنای عقیقه و اهمیت آن:

اجمالاً عقیقه به معنای قربانی کردن گوسفند، یا گاو و شتر در هفتمین روز از تولد نوزاد و به هنگام تراشیدن موهای سر نوزاد است.انجام عقیقه برای نوزاد اهمیت ویژه ای دارد و تأکید زیادی بر آن شده است؛ چنان که برخی آن را مستحب دانسته و گروهی به شبهه واجب بودن آن اشاره کرده اند.

همچنین گفته شده هرگاه کسی تردید داشته باشد که عقیقه برایش انجام شده یا نه، حتی اگر در اواخر عمر و مثلاً در سنین بیش از نود سالگی باشد؛ خودش باید این کار را بکند.

شخصی (ادریس پس عبدا…) می گوید: از امام صادق (ع) پرسیدم، اگر نوزادی در روز هفتم تولدش از دنیا برود، آیا باید برایش عقیقه کرد؟امام ششم (ع) فرمودند: اگر پیش از ظهر روز هفتم مرده باشد، عقیقه لازم نیست، اما اگر بعد از ظهر آن روز، از دنیا رفته باشد، لازم است عقیقه شود.

همچنین در روایات آمده که مرد سالخورده ای به امام صادق (ع) گفت: نمی دانم به هنگام تولد برایم عقیقه کرده اند یا نه. امام (ع) به او فرمودند: هم اکنون خودت آن را انجام بده.

پیامبر عظیم الشأن اسلام (ص) پس از آن که به پیامبری برگزیده شد، با این که جدش عبدالمطلب (ع) برایش عقیقه کرده بود، هم برای خودش و هم برای نوه های گران قدرش امام حسن(ع) و امام حسین (ع) به انجام عقیقه پرداخت. زیرا خداوند از این کار (ذبح حیوانات برای اطعام بندگانش) خرسند می شود.

“سماعه” می گوید: به امام (ع) عرض کردم، ممکن است برای نوزادی عقیقه نکرده باشند و او بزرگ شده و به حد کمال و بلوغ رسیده باشد.

حضرت فرمودند: “اگر پدر برای فرزندش قربانی کرده باشد یا این که فرزند وقتی بزرگ شد، خودش این کار را کرده باشد، انگار عقیقه اش را انجام داده. چون رسول خدا (ص) فرموده اند: نوزاد گروگان و رهین عقیقه اش خواهد بود که فک رهن و یا عدم آن با پدرش می باشد”.

بدیهی است، یکی از نعمتهای بی شمار خداوند، فرستادن پیامبران و کتابهای آسمانی برای بشر است تا راهنمای بندگانش باشند و آنان را به نیکی ها فرا بخوانند و از بدیها بازدارند و نسبت به وسوسه های شیاطین و انحراف از دین و مسایل معنوی، هشدار دهند.

یکی از مسایل اجتماعی که بر محور انسان دوستی و برآوردن نیازها و رسیدگی به مستمندان استوار است و سبب نزدیکی دلها و احترام متقابل افراد به یکدیگر می شود، اطعام و پذیرایی و دید و بازدیدهاست.

یکی از فلسفه های تأکید بر مسایلی مثل عقیقه یا مهمانیهایی برای خرید خانه، مسافرت به بقاع متبرکه و مکه معظمه، یا ازدواج و ختنه نوزادان و مانند اینها توجه به این بعد معنوی قضیه است که به این بهانه مستمندان به نوایی برسند، نیازهای نیازمندان برطرف شود و دلهای مؤمنان بیشتر به هم پیوند بخورد.

بر این اساس، لازم است بر انجام عقیقه برای فرزندان همت گماشته شود و این وظیفه مهم نادیده انگاشته نشود؛ زیرا در حقیقت عقیقه “بیمه عمر نوزادان” به شمار می رود و پدران و مادرانی که به سلامت فرزندان خود علاقه مندند، باید به تأسی از امام معصوم(ع) به این وظیفه والا عمل کنند، زیرا عقیقه یکی از بهترین روشهای انسان دوستانه و جلب محبت در راستای صله ارحام و غذا دادن به نیازمندان شمرده می شود و آثار قابل توجه فردی و اجتماعی بر آن مترتب است و چنان که پیش تر اشاره شد، اهمیت زیاد این مسئله موجب بیان مباحث فقهی و حدیثی در زمینه وجوب یا استحباب این عمل شده است.

ادامه دارد…

 منبع:کتاب عقیقه یا بیمه عمر نوزاد – نوشته شیخ محمود ارگانی بهبهانی حائری – چاپ اول ۱۳۸۹ – مؤسسه به نشر- ص (۱۵-۱۳)