آمارها می گوید داریم پیر می‌شویم

به گزارش “پیام خاوران” موضوع جمعیت امروزه یکی از حساس‌ترین و چالشی ترین موضوعات کشور است که آینده نه چندان دور کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد و اگر کنشگران و مسؤولین دیر از خواب بیدار شوند ضربات جبران ناپذیری بر ایران اسلامی مان وارد خواهد شد. همانگونه که می‌دانید جمعیت جوان یکی از مؤلفه‌های قدرت هر کشوری است که چرخ صنعت، اقتصاد سیاست، امنیت و علم را می‌چرخاند. چیزی که در آینده هر کشوری مهم است در وهله اول کمیت جمعیت نیست بلکه کیفیت جمعیت است به بیان دیگر نیروی جوان هر کشور، کیفیت جمعیت آن کشور را معرفی می‌کند

امروز حدوداً ۱۳ درصد جمعیت کشور ما را سالمندان تشکیل می‌دهند و طبق سناریوهای موجود در سال ۱۴۳۰ حدود ۵۰ درصد یعنی نیمی از جامعه را افراد سالمند تشکیل می‌دهند که برای هیچ کشوری فاجعه‌ای بزرگ‌تر از این قابل تصور نیست.

ترویج فرهنگ فرزندآوری شاه کلید و شاید تنها راه حل عبور از چالش سالمندی در آینده کشور و کمرنگ کردن آن است اما هنوز با اهدافی که در این خصوص ترسیم شده فاصله وجود دارد و هر روز با فرهنگ غلطی که در بین برخی خانواده ها و در فکر بسیاری از جوانان شکل گرفته، امکان بروز سونامی سالمندی در کشور و خراسان جنوبی بیشتر و بیشتر می شود.

پرهیز از فرزندآوری و تقلید ناشیانه از نسخه کهنه غرب مبنی بر تک فرزندی همچنان در جامعه ما به پیش می تازد و از شتاب آن کاسته نشده است و به عبارتی سالمندی چالش امروز جامعه ماست و هنوز بسیاری از خانواده ها از فرزنددار شدن خودداری کرده و یا تنها به داشتن یک فرزند اکتفا می کنند.

هنوز برخی دیگر از زوج های جوان نگهداری حیوانات خانگی را که هرکدام هزینه های هنگفتی دارند، بر فرزنددار شدن ترجیح داده و با تبعیت از سبک زندگی غربی در منزلشان به جای اتاق خواب کودک، اتاق خواب هایی شیک برای حیوانات خانگی آماده می کنند؛ آنها براین باورند فرزند به چه درد می خورد؟

مشکلات معیشتی، هزینه های بالای نگهداری و دست و پاگیر بودن فرزند از جمله بهانه هایی است که از سوی خانواده های مختلف به‌ویژه زوج های جوان مطرح می شود در حالی که باید توجه داشت این روند و حاکمیت این تفکر برخانواده ها و جامعه روز به روز کشور را سالمندتر می کند و آینده مبهمی برای آن رقم می زند

اگرچه سال ها از زمان ابلاغ سیاست های کلی افزایش جمعیت توسط رهبر معظم انقلاب می گذرد و هرچند مقوله جوانی جمعیت مطرح شده، اما هنوز گامی جدی برای تحقق این مهم برداشته نشده است و حتی بسیاری از نهادهای اجرایی و دخیل در موضوع نیز تنها به حرف اکتفا کرده و در مرحله عمل کارنامه موفق و قابل قبولی ندارند.

کمتر تبلیغات رسانه ای در رسانه های جمعی در این خصوص دیده می شود، کمتر فیلم و سریالی با این محتوا پخش می شود در حالی که در این موضوع تمامی دستگاه ها و طیف های مختلف جامعه مسوولیت دارند.

ادامه این روند و بی تفاوتی در برابر چالش جمعیت بی آنکه بدانیم و در نهایت ناباوری جامعه را خالی از نیروهای بالقوه و توانمند کرده و چه بسا در عرصه فرا ملی نیز قدرت کشور ضعیف تر می شود و به وجود آمدن چنین وضعیتی آینده ناخوشایندی برای کشور رقم می زند.

پرهیز از فرزندآوری و بی رغبتی خانواده ها به داشتن فرزند، جامعه را بی نصیب از نیروی انسانی نخبه کرده و حوزه های نظامی، سیاسی و اقتصادی و منطقه ای را با خطرات زیادی مواجه می سازد.

مدیر کل سازمان تبلیغات اسلامی خراسان جنوبی در گفتگوبا خبرنگار ما گفت: ترویج فرهنگ فرزند آوری باید اولویت جامعه قرار گرفته و باید به این مهم معتقد باشیم که سالمندی کشور با ترویج فرهنگ فرزند آوری کمرنگ می شود

حجت الاسلام سالاری با تاکید بر جوان کردن جمعیت از طریق فرزندآوری، گفت: امروزه بسیاری از کشورهای جهان به سوی جوانی جمعیت روی آورده‌اند، راهی که اسلام صدها سال قبل بدان تاکید کرده است

وی افزود: کشورهایی نظیر چین و هند به واسطه داشتن جمعیت جوان و نیروی انسانی ارزان، امروز نبض اقتصاد جهان را به دست گرفته و مسیری را انتخاب کرده‌اند که اسلام، مسلمانان را به آن فرا خوانده است

سالاری اظهار کرد: شعار فرزند کمتر زندگی بهتر دیگر در دنیای امروز باطل شده و خود غرب نیز به جایی رسیده که مشوق‌هایی برای فرزندآوری از جمله مرخصی بیشتر برای زنان شاغل تعیین کرده است.

مدیر کل سازمان تبلیغات اسلامی خراسان جنوبی با اشاره به اینکه تبعات حرکت جمعیت به سمت پیری و فرزند کمتر غیرقابل جبران است، ادامه داد: نهادهای مسوول و دخیل باید بسترهای لازم، ‌امتیازات و امکاناتی را که برای خانواده‌ها و فرزندآوری نیاز است، برای نسل جوان فراهم کنند.

وی با بیان اینکه دلیل تاکید مقام‌معظم رهبری بر جوانی جمعیت ناشی از نگاه دین به این مقوله است، گفت: جوان نشاط، شادابی و جامعه ای پویا را به وجود می‌آورد.

مدیر گروه سلامت و جوانی جمعیت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند گفت: افزایش ولادت در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال قبل آن فقط در ۱۰ استان کشور رخ داد که خراسان جنوبی در این زمینه چهارمین استان است

نرجس مصطفوی افزود: تعداد موالید خراسان جنوبی که از سال ۱۳۹۵ به بعد هر سال با کاهش قابل توجهی روبه‌رو بود در سال ۱۴۰۱ نسبت به ۱۴۰۰ ثابت ماند اما در سال گذشته نسبت به ۱۴۰۱ حدود ۶ درصد (۳۹۰ مورد) افزایش یافت.

وی گفت: شاخص میزان مرگ و میر مادران باردار در خراسان جنوبی نیز سال ۱۴۰۱ معادل ۲۰ در ۱۰۰ هزار تولد زنده بود که سال ۱۴۰۲ به ۶.۵ در ۱۰۰ هزار تولد زنده کاهش پیدا کرد.

مدیر گروه سلامت و جوانی جمعیت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند اضافه کرد: شاخص مرگ مادران باردار در این استان با ارائه مراقبت‌ها و خدمات بهداشتی و درمانی، در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ماقبل کاهش یافت و کاهش میزان مرگ مادران باردار در ۱۰۰ هزار موالید زنده یکی از شاخص‌های توسعه کشورها به‌شمار می‌آید

وی تاکید کرد: مراقبت‌های قبل از بارداری، حین بارداری و پس از زایمان در حوزه بهداشت، اقدامات سریع و ارزشمند انتقال مادران به مراکز درمانی در حوزه اورژانس پیش بیمارستانی و مداخلات درمانی مطلوب و موثر به‌ خصوص مادران نیازمند مراقبت ویژه یا افراد دچار بیماری‌های زمینه‌ای در کاهش این آمار موثر بوده است

مصطفوی گفت: جوانی جمعیت یکی از اولویت‌های استان به‌ شمار می‌رود و لازم است فرهنگسازی و اطلاع رسانی بیشتری در این زمینه صورت گیرد

وی با بیان اینکه مردم باید با آسیب‌های پیر شدن جمعیت و خانواده‌های تک فرزند یا بدون فرزند آشنا شوند، افزود: بیش از ۹۰ درصد قانون “حمایت از خانواده و جوانی جمعیت” در دانشگاه علوم پزشکی بیرجند اجرا شده و سال گذشته رتبه اول را بین دستگاه‌های اجرایی استان در اجرای قانون کسب کرده است

پنجره فرصت جمعیت کشور

رئیس دانشگاه علوم پزشکی بیرجند نیز گفت: بر اساس آمار سرشماری  نفوس و مسکن، متوسط رشد جمعیت کشور از ۳.۱۳ درصد در سال ۱۳۴۵ به ۱.۲۴ درصد در سال ۱۳۹۵ کاهش یافته است.

وی افزود: بالاترین درصد رشد جمعیت طی سال های ۱۳۵۵ تا ۱۳۶۵ بوده که سالانه ۳.۹۱ درصد بوده است؛ پس از آن دهه، رشد جمعیت روند کاهشی داشته که این روند کاهشی هشدار جدی برای اقتدار، پویایی و بالندگی کشور است.  مسئله نگران کننده دیگر، ترکیب و ساختار جمعیت کشور و کاهش سطح باروری است.

موسوی تصریح کرد: در حالی که ساختار هرم سنی در سال های ۱۳۳۵ کاملا جوان بوده و سهم قابل توجهی از جمعیت کشور ( ۴۲.۲ درصد) در سنین صفر  تا ۱۴ سال قرار داشتند، از سال ۱۳۷۵ به بعد، با کاهش سهم جمعیت ۱۴-۰ سال، قاعده هرم سنی  در حال جمع شدن بوده و در سال ۱۳۹۵، سهم این گروه به ۲۴ درصد کاهش یافته است. در مقابل، سهم جمعیت ۶۴-۱۵ سال و ۶۵ سال و بیشتر در جمعیت کشور افزایش یافته و ترکیب غالب جمعیت کشور به سمت میانسالی و سالمندی پیشرفت کرده است.

وی بیان کرد: جمعیت جوان و سرمایه انسانی به عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان موثر بر توسعه هر کشور از اهمیت خاصی برخوردار بوده و بستر خلاقیت و پویایی در ابعاد مختلف توسعه اقتصادی- اجتماعی را برای آن کشور فراهم می‌کند.

موسوی ادامه داد: در سال های اخیر، با توجه به تغییر و تحولات جمعیت در کشور، مقام معظم رهبری در این خصوص “سیاست های کلی جمعیت” (۳۰ اردیبهشت، ۱۳۹۳) را ابلاغ کردند، پس از ابلاغ این سیاست ها وزارت بهداشت برنامه های متعددی را در راستای سیاست های جدید جمعیتی کشور در زمینه های مختلف (ترویج ازدواج سالم و به هنگام، ارائه آموزش‌های حین ازدواج، فرزندآوری، مشاوره‌ های پیش از بارداری و مراقبت‌های دوران بارداری و پس از زایمان، ترویج زایمان طبیعی، پیشگیری از سقط ، ارتقاء مهارت‌های فرزندپروری، پیشگیری و درمان ناباروری ،… ) اجرا کرده که این برنامه‌ها در سال ۱۴۰۰ در برنامه ای با عنوان صیانت از جمعیت با جدیت بیشتر در کلیه حوزه های دانشگاه اجرا شد

وی بیان کرد: به دنبال ابلاغ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و دستور وزیر بهداشت، قرارگاه تعالی سلامت و جوانی جمعیت در سطح دانشگاه تشکیل و مقرر شد برنامه ها از طریق ۸ زیر کمیته تخصصی (کمیته علمی، کمیته بهداشت، کمیته پشتیبانی و هوشمند سازی، کمیته درمان و مراقبت،  کمیته بیمه، کمیته امور حقوقی و کمیته رسانه ) پیگیری شود

موسوی یادآور شد: در حال حاضر کشور در پنجره فرصت جمعیتی  قرار گرفته است که حدودا تا ۳۰ سال آینده تداوم خواهد داشت؛ بدیهی است بهره مندی از این فرصت مستلزم مدیریت صحیح برای استفاده بهینه از امکانات بالقوه این جمعیت فعال است و با برنامه ریزی‌های اقتصادی، کار آفرینی و اشتغال زایی برای جمعیت مولد همراه با اتخاذ سیاست های حمایتی و ترغیب فرزندآوری، انتظار می‌رود مسیر برای سازندگی، شکوفایی و بالندگی کشور فراهم شود

10درصد جمعیت خراسان جنوبی سالمند است

مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی در این نشست به ارایه آماری از جامعه سالمندی استان پرداخت و گفت: ۱۰ درصد از جمعیت استان سالمند است و خراسان جنوبی از این حیث رتبه ۱۱ کشوری را دارد

حسن شرفی با اشاره به وجود ۷۰ هزار سالمند در خراسان جنوبی اظهار کرد: با توجه به آمار سالمندان در استان مهمترین اقدام فرهنگسازی است که از گسترش خانه‌های سالمند در خراسان جنوبی جلوگیری کنیم و خانواده‌ها ترغیب به نگهداری سالمند در منزل شوند

مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی با بیان اینکه ۲۱۰ سالمند هم در پنج مرکز روزانه نگهداری می‌شوند افزود: پیگیری امور مربوط به مناسب‌سازی منزل و خودرو سالمندان دارای معلولیت و اعطای کمک بلاعوض در این زمینه از اقدامات بهزیستی است.

وی با اشاره به اینکه هزار و ۸۲۱ سالمند در مراکز روزانه و ۱۰۰ نفر در منزل از خدمات توانبخشی بهزیستی استفاده می‌کنند گفت: علاوه بر این ۲ هزار و ۵۷۵ سالمند معلول از خدمات توانبخشی مراکز مثبت زندگی بهره مند می‌شوند.

شرفی، تهیه وسائل کمک توانبخشی، تشویق و ترغیب خانواده سالمندان با هدف مراقبت در منزل را از دیگر رویکردهای بهزیستی عنوان کرد و گفت: ۱۰۰ نفر با پرداخت کمک هزینه‌های مربوطه به مرکز (مراقبت و ویزیت در منزل) امسال حمایت شده‌اند.

700سالمند زمین گیر در خراسان جنوبی

معاون حمایت و سلامت کمیته امداد امام خمینی (ره) خراسان جنوبی هم با اشاره به اینکه ۳۹ هزار و ۶۹۴ خانوار معیشت بگیر این نهاد حمایتی هستند گفت: از این تعداد ۲۲ هزار و ۷۴۴ خانوار، سالمند محسوب می‌شوند.

نخعی افزود: ۷۰۰ نفر از سالمندان تحت پوشش کمیته امداد زمین گیر بوده و پوشک می‌شوند که در این زمینه تحت حمایت خاص هستند و ۴۱۰ نفر هزینه پرستاری دریافت می‌کنند.

وی برگزاری طرح مفتاح الجنه و پایش بهداشت و سلامت را از مواردی عنوان کرد که برای سالمندان نیز شمولیت داشته و گفت: کارگاه های آموزشی محفل انس با قرآن و تجلیل از سالمندان موفق نیز در دستور کار است.

معاون حمایت و سلامت کمیته امداد خراسان جنوبی یادآور شد: ۲ هزار و ۵۰۰ بیمار صعب العلاج نیز تحت پوشش کمیته امداد هستند که هزینه نگهداری آنان بنا به شرایط خانواده پرداخت می‌شود

وی گفت: از ابتدای ابلاغ سند سالمندان به کمیته امداد مقارن با سه ماهه دوم امسال ۲۱ میلیارد ریال تسهیلات اشتغال توان افزایی به سالمندان تحت پوشش پرداخت شده که عمدتا با هدف سرگرمی آنها بوده است.

 گزارش از بهار انصاری

انتهای پیام/104