ژنتیک شتر در خطر انقراض

به گزارش پایگاه خبری “پیام خاوران“ ، دکتر «حسینی» که دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم دامی از دانشگاه تهران و دکترای تغذیه دام از دانشگاه بیرجند است از حرفه ای که آن را دنبال می کند به عنوان معجزه طبیعت و درمانگر دردهایی نام می برد که در ژورنال های جدید خارجی و بعد از انجام آزمایش های زیاد به آن دست یافته اند.

او از سال ۹۴ به پرورش شتر شیری در مزرعه مرکز آموزش و تحقیقات جهاد کشاورزی مشغول شده است و بعد از سه سال به دنبال توسعه آن و تولید محصولات جانبی شیر شتر است. در مزرعه اش ۱۶۰ راس گوسفند و ۳۰ نفر شتر دارد و سه نفر به طور مستقیم مشغول به کار هستند.

بنا به گفته این کارآفرین، او اولین یا دومین مجموعه پرورش شتر شیری را در استان راه اندازی و برای ایجاد این مجموعه نیز شترهایی را از هندوستان و پاکستان وارد کرد که بین ۱۰ تا ۱۵ کیلوگرم شیردهی دارند.

حلقه مفقوده

اما آن چه سبب شده است شیر شتر و فراورده های آن در خراسان جنوبی نتواند جای پایی در بازارهای کشور باز کند، به حلقه مفقوده زنجیره ارزشی آن و نبود صنایع فراوری و برند خاص استان بر می گردد.

این کارآفرین که ابتدا با وام ازدواج پا در وادی پرورش شتر شیری گذاشته است، پرانتزی باز می کند و اشاره ای به حضورش در حداقل ۱۲ نمایشگاه داخل و خارج از استان دارد و این که حتی در برخی نمایشگاه ها شتر شیری را به همراه برده است تا بیشتر از این مردم با خواص معجزه گونه شیر شتر این حیوان نجیب صحرا آشنا شوند.

همچنین سه مستند از مجموعه پرورش شتر شیری او در شبکه های ملی سیما و پنج مستند در شبکه سیمای خراسان جنوبی پخش شده که این مجموعه ها مردم را با معجزه شیر شتر در درمان بیماری ها آشنا کرده است.

برند نداریم

او گلایه اش از این است که در زمینه زنجیره تولیدات شتر با این که خراسان جنوبی با ۲۹ هزار و ۳۰۰ نفر شتر دومین قطب پرورش شتر ایران است اما برندی با نام گوشت، شیر و دیگر فراورده های دامی ندارد.

حدود هزار نفر بهره بردار شتر در استان داریم و این حیوان نقش بسیار مهمی در امنیت غذایی روستاییان دارد اما زنجیره آن ناقص است به علاوه هر چند جمعیت شتر ایران ۱۵۰ هزار نفر است و استان، ۳۰ هزار نفر شتر دارد و در مقابل جمعیت دامی سنگین و سبک کشور چیزی نیست اما با این حال هر سال ۳۰ تا ۴۰ هزار راس شتر در ایران ذبح می شود به همین دلیل باید برای سال های آینده در زمینه زنجیره ارزش شتر ابتدا به دنبال تامین آن بود زیرا به دلیل بالا رفتن قیمت دلار بر عکس گذشته، شتر از ایران به کشورهایی مانند هندوستان و پاکستان صادر می شود طوری که یک کیلو گرم گوشت شتر زنده در ایران ۲۰ هزار تومان است اما در افغانستان و پاکستان دو برابر خرید و فروش می شود.

ژنتیک شتر در معرض انقراض

به گفته حسینی، اگر فردی بتواند بچه شتر را صادر کند سودش از پرورش آن بیشتر است و با این اتفاقاتی که افتاده امنیت ژنتیکی شتر کشور در معرض خطر انقراض جدی است همچنین قهر طبیعت این سال ها در خراسان جنوبی، سبب شده است قیمت خوراک این حیوان به دلیل فقر مراتع بیابانی بیش از پیش افزایش یابد، طوری که با یک حساب سر انگشتی، درمی یابیم نفس این شترها هر کدام به اندازه یک چاه نفت ارزش دارد.

به گفته این کارآفرین، شاید او با گرانی علوفه؛ شتر شیری پرورش دهد اما روستاییان این طور نیستند و اگر ببینند خریداری با قیمت بالا شترشان را می خرد بلافاصله آن را می فروشند بنابراین امنیت ژنتیک شتر ایران و خراسان جنوبی در معرض خطر قرار دارد علاوه بر این اگر قرار باشد به همین منوال از ارزش پول ایران کاسته شود و صادرات شتر نیز ادامه یابد، ژنتیک شتر ایران تا ۱۰ سال دیگر خواهد بود و بعد از آن به طور حتم با خطر جدی انقراض مواجه خواهیم شد، یعنی آن زمان باید چرخید و شتر را با دوربین در بیابان ها پیدا کرد.

از سویی اکنون که قیمت هر کیلو گرم گوشت شتر به ۷۰ هزار تومان رسیده است نمی شود شتر را نگه داشت و بیشتر شترداران صرفه را در کشتار آن می دانند.

بازار تشنه فراورده های شتر

وی می گوید: این چالش از هفت ماه قبل دامن شترداران را گرفته و این اتفاق که رخ داده است بازار استان تشنه شیر، روغن کوهان و … شتر است. گرانی گوشت شتر سبب شده است تا همه استان را برای خرید هفت نفر بچه شتر نر پرواری بگردد اما آن را پیدا نکند. به نظر او وقتی استانی که قطب شتر است این طور لنگ می زند نمی توان از نقطه دیگر انتظاری داشت.

ینا به نظر او در زمینه زنجیره شیر شتر باید خراسان جنوبی به عنوان قطب و شاهراه انتقال شتر از سیستان و بلوچستان، پاکستان، هندوستان، چین و مغولستان به همه نقاط کشور به دنبال ایجاد برندینگ خاص خراسان جنوبی باشیم تا دلالان، شترهای پرواری را از روستاییان با نازل ترین قمیت نخرند و با چند برابر ارزش واقعی آن به کشتارگاه های تهران بفروشند.

گلایه این کارآفرینان از مسئولان استانی مانند جهاد کشاورزی، سازمان غذا و دارو، استانداری و … این است که چرا خط پاستوریزه شیر شتر در قطب دوم آن در کشور با این که قول آن را داده اند نباید راه اندازی شود یا چرا باید روغن خام کوهان شتر خراسان جنوبی را هر کیلو گرم ۱۰ هزار تومان از شتردار بخرند و بعد از فراوری با نام کوهان کردستان ۱۰۰ گرم را ۲۵ هزار تومان در بازار خراسان جنوبی بفروشند؟! حسینی از مسئولان امر می خواهد برای این که ارزش افزوده واقعی محصولات تولیدی شتر، نصیب پرورش دهندگان استان شود، چرخه و فضای خشک اداری استان را بشکنند و یک برند شیر و گوشت با نام خراسان جنوبی ثبت کنند.

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی نیز لنگ زدن خراسان جنوبی در زمینه فراوری تولیدات شتر و صنایع مرتبط با آن را با این که دومین قطب شتر شیری کشور است قبول دارد و می گوید: محدودیت های مالی دولت اجازه سرمایه گذاری در این بخش را نمی دهد و باید سرمایه گذاران بخش خصوصی راغب به سرمایه گذاری در این حوزه باشند که جلب نظر سرمایه گذاران و ایجاد انگیزه برای آن ها را مسئولان رده های مختلف استانی با روان کردن قوانین و چرخه اداری فراهم کنند.

«مدرسی» با بیان این که ایجاد صنایع فراوری تولید شیر شتر در دستور کار است، می افزاید: با توجه به این که تولید شیر شتر در اولویت است، هفته گذشته با حضور شرکت های سرمایه گذار داخلی و خارجی؛ دوره های آموزشی شیر دوشی و تولید شیر ارگانیک که مورد پسند بازارهای اروپایی است، برگزار شد و برگزاری این دوره ها هنوز ادامه دارد. به علاوه کشورهای اروپایی مشتری های ثابت شیر شتر هستند اما چون ماندگاری شیرهای پاستوریزه چندان بالا نیست به همین دلیل نمی شود آن را صادر کرد و باید به شیر خشک تبدیل شود.

وی ادامه می دهد: همچنین هفته گذشته با حضور کارشناسان مرکز اصلاح نژاد دام کشور و چند شرکت سرمایه گذار خارجی و داخلی برای اولین بار در استان نوعی شیر خشک متفاوت برای نمونه تولید شد و برای آنالیز به آزمایشگاه های داخلی و خارجی ارسال شد تا پس از تایید به تولید انبوه برسد.

به گفته وی، اگر این اتفاق بیفتد قراردادهای انحصاری تولید شیر خشک شتر در خراسان جنوبی منعقد می شود. این کارشناس حوزه دام با اذعان به این که قیمت علوفه بسیار بالا رفته و در این سال خشکی ها خیلی سخت است تا دامداران از پس تامین آذوقه دام های خود برآیند، ادامه می دهد: برای این که پرورش دام برای دامدار صرفه اقتصادی داشته باشد باید ارزش افزوده تولیدات بالا برود.دیگر این که دامدار نباید همیشه به دنبال این باشد که دولت علوفه یارانه ای در اختیارش قرار دهد پس باید به دنبال بالا بردن ارزش افزوده تولیداتش باشد تا مجبور به فروش دام خود نشود.

مدرسی با بیان این که از یک ماه قبل هیچ مجوزی برای خروج دام زنده از کشور صادر نمی شود، می افزاید: با این کار به طور حتم ژنتیک شتر و دیگر دام های بومی استان حفظ می شود و این سازمان هم به دنبال حفظ آن است.

تعهد سرمایه گذاران پروژه شتر شیری

سرمایه گذاران بزرگ ترین پروژه شتر شیری دنیا متعهد شدند؛ ۳۰ درصد شیر مورد نیاز خود را از تولیدات دامی استان تامین کنند.

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی با بیان این که سرمایه گذاران داخلی و خارجی بزرگ ترین پروژه پرورش شتر شیری دنیا، مقدمات اجرایی شدن آن را در خراسان جنوبی فراهم کرده اند و پنج هزار نفر شتر خریداری شده از کشورهای آفریقایی را در قرنطینه هایی خارج از کشور نگهداری می کنند، افزود: حدود سه ماه دیگر قرنطینه این شترها به اتمام می رسد و وارد کشور می شود و بعد از مدتی نگهداری در قرنطینه های داخلی به استان منتقل خواهد شد.

به گفته دکتر «مدرسی»، این سرمایه گذاران، فراوری شیر شتر از جمله تولید شیر خشک را در برنامه دارند.

وی با اشاره به این که خراسان جنوبی، دومین قطب پرورش شتر کشور به حساب می آید، گفت: سرمایه گذاران آلمانی دو نقطه از این استان یعنی نهبندان و خوسف را برای سرمایه گذاری ۷۰ میلیون یورویی در صنعت شتر انتخاب کردند، طوری که قرار است بزرگ ترین پروژه پرورش شتر شیری دنیا که سال ۹۵ استارت آن با آمادگی سرمایه گذاران خارجی زده شده تا پایان امسال آن هم با فراهم شدن مقدماتش در داخل و خارج کشور وارد مرحله اجرایی شود.

منبع:روزنامه خراسان جنوبی

انتهای پیام/