سونامی خشکسالی در کویر؛

بی آبی، خشکسالی، خالی شدن روستاها از سکنه

امسال خراسان جنوبی وارد بیستمین سال خشکسالی شد، از آمارها نیز خبرهای خوشی برای مردم استان بیرون نمی آید و تداوم دو دهه خشکسالی را نشان می دهد.

به گزارش پایگاه خبریپیام خاوران“، بیش از  هزار و 700 روستا از 3 هزار و 500 روستای خراسان جنوبی خالی از سکنه شده است.

 

این آمار البته براساس آخرین سرشماری سال 90 ثبت شده که با توجه به گسترش فقر و خشکسالی هم اکنون بیش از نیمی از روستاهای استان متروکه شده است.

 

مهاجرت بیش از 30 هزار روستایی به شهر

 

بنا بر مطالعه آماری تا سال 95 یش از 30 هزار و 400 نفر از روستاییان خراسان جنوبی به شهرها مهاجرت کرده اند، این آمار جدا از جمعیتی است که به حاشیه شهرهای خراسان رضوی یا استان های همجوار نقل مکان کرده اند.

 

استان مرزی خراسان جنوبی جزو استان های خشک و کم آب کشور است و خشکسالی های 20 ساله سبب شده در برخی شهرستان های مرزی به ویژه نهبندان شاهد مهاجرت بیش از هفت هزار نفر به شهرها باشیم که با مدیریت صحیح و مهار روان آب های سطحی در مناطق بیابانی و روستا، احیای قنات ها و ایجاد سدهای خاکی و گابیونی می توان تا حدودی از این معضل جلوگیری کرد.

 

خراسان جنوبی سومین استان خشک کشور

 

آن طور که مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی می گوید، از نظر کاهش بارندگی ها خراسان جنوبی بعد از استان های خوزستان و کهکیلویه و بویراحمد سومین استان خشک کشور بوده است.

 

به گفته خندان رو خشکسالی از سال 79 در استان آغاز شده و طی این سال ها میزان گرد و خاک، کاهش آب های زیرزمینی و بارندگی ها روز به روز شدت یافته است. خراسان جنوبی با 26 میلیمتر بارش بعد از سیستان و یزد کمترین بارش در سال آبی 97- 96 را داشته و بارندگی در بیرجند مرکز استان نسبت به دوره مشابه 25 ساله، 54 درصد کاهش یافته است.

بیشتر بخوانید   دشمن قصد ناامید کردن مردم را دارد

 

 

کسری 185 میلیون متر مکعبی مخازن آبی

 

در کنار وضع حاد بارندگی های استان، افزایش یک درجه ای دما و تبخیر بالای 300 هزار میلی متری طی سال های گذشته، میزان برداشت از سفره های آب زیرزمینی ثابت مانده است و همین موضوع سبب کسری 180 میلیون متر مکعبی مخازن آبی استان شده است.

 

همچنین کاهش تخلیه قنوات به یک سوم، افزایش شوری آب، خشک شدن بسیاری از چاه های آب، شکاف های 32 کیلومتری در زمین و افزایش دشت های ممنوعه بحرانی استان از دو به دشت دشت از دیگر خبرهای نگران کننده ای است که مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی عنوان می کند.

 

خسارت بیش از 800 میلیاردی به منابع طبیعی

 

رئیس اداره مدیریت بحران و کاهش مخاطرات جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه هر سال اثرات تجمعی خشکسالی بیشتر از سنوات گذشته خود را نشان می دهد، عنوان کرد:در مجموع طی سال زراعی جاری بالغ بر 848 میلیارد و 346 میلیون تومان به بخش کشاورزی و منابع طبیعی استان بر اثر خشکسالی خسارت وارد شده است.

 

یزدان مهر با اشاره به وجود شش هزار و 250 رشته قنات در استان، عنوان کرد: دو دهه خشکسالی در استان سبب شده که یک هزار و 714 رشته قنات استان با کاهش آبدهی مواجه شود.

 

مصرف 92 درصد آب در بخش کشاورزی

 

بخش کشاورزی در تمام این سال ها 92 درصد از ظرفیت آبی استان را مصرف کرده است و 13 سد بزرگ و کوچک وظیفه آبدهی به بخش کشاورزی را داشته که اکنون با خشک شدن 4 سدو کاهش 85 درصدی حجم سدهای مخزنی، آبی برای کشاورزی هم نمانده است.

 

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای هم با بیان این که حدود 92 درصد آب استان در بخش کشاورزی استفاده می شود، گفت: تا سال 90 حدود یک میلیارد و 200 میلیون متر مکعب آب در استان مصرف می شد که به علت کاهش آبدهی قنوات و کم شدن آب چاه ها این رقم به 925 میلیون متر مکعب آب در سال رسیده است.

بیشتر بخوانید   بازدید معاون رئیس جمهور از شرکت دانش بنیان تروند زعفران قاین

 

وی تهدید کمیت و کیفیت منابع آب را چالشی بزرگ در استان عنوان کرد و گفت: اعداد نگران کننده ای در این باره وجود دارد.

 

 

امامی با بیان اینکه تمامی نیاز آب شرب استان از طریق آب های زیرزمینی تامین می شود، افزود: شاهد کاهش بیش از دوسوم منابع آب قنوات در آبادی ها هستیم که این موضوع بر میزان درآمد روستاییان و قدرت خرید آنها تاثیرگذار بوده است.

 

وی با اشاره به اینکه خراسان جنوبی رتبه چهارم کم درآمدترین استان ها در حوزه خانوارهای شهری را دارد، افزود: 47 درصد همه روستاهای استان در یک بازه زمانی کوتاه مدت خالی از سکنه شده است.

 

500 روستا با تانکر آبرسانی می شود

 

حسنی مقدم سرپرست معاونت سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری خراسان جنوبی نیز گفت: حدود 500 روستای خراسان جنوبی با تانکر آبرسانی می شود و این موضوع نشان از مشکلات عدیده استان دارد و ماندگاری جمعیت و خالی نشدن روستاهای مرزی از دغدغه های ما در موضوع امنیت است.

 

به گفته وی در ایران خشکسالی عامل جدی مهاجرت های اقلیمی است و خراسان جنوبی بیشترین قربانیان را دارد.

 

به نقل از معاون حفاظت و مدیریت منابع آب خراسان جنوبی، با وجود 20 سال خشکسالی متوالی، کشاورزی همچنان 900 میلیون متر مکعب از منابع آب استان را مصرف می کند وسهم صنعت کمتر از 155 میلیون متر مکعب است.

 

مصرف غلط آب در بخش کشاورزی به همین جا ختم نمی شود، بلکه در جریان اتالف انتقال آب به دلیل روش های سنتی از هر 155 لیتر آب بیش از 60 درصد آن به مقصد نمی رسد، حال خشکسالی باعث شده تا مسئولان خراسان جنوبی 21 دشت را ممنوعه و دو دشت را بحرانی اعلام کنند و حفر  هرگونه چاه را ممنوع کنند.

بیشتر بخوانید   مدیر "غیرپاسخگو به مردم و رسانه‌ها" در این دولت جایی ندارد

 

فرو نشست در دشت های سرایان و بشرویه در پی افت سطح آب زیرزمینی جدی است، به گونه ای که تنها در منطقه سرند سرایان، شکاف هایی با عرض یک متر و طول 4 کیلومترمشاهده شده است.

 

روستاهای خراسان جنوبی پیشتر با تانکر آبرسانی می شد ولی با افزوده شدن 447 روستای مرکزی استان که جمعیت بیشتری هم داشت، به تدریج آبرسانی به روستاهای کم جمعیت تر کاهش یافت تا اینکه بسیاری از روستاها متروکه و نامشان از فهرست آبرسانی حذف شد.

 

متروک شدن بیش از 1850 روستا

 

روزنامه شهروند در سال 95 از متروکه شدن هزار و 850 روستای  خراسان جنوبی خبر داد که به گفته کمیته امداد استان در این تعداد 47 درصد از جمعیت روستایی خراسان جنوبی ساکن بوده است.

 

خشکسالی ممتد در خراسان جنوبی، استان را در آستانه یک بحران اجتماعی – امنیتی قرار داده است. خراسان جنوبی 460  کیلومتر مرز مشترک با افغانستان دارد.

 

از یازده شهرستان استان، شهرستان های زیرکوه، درمیان، سربیشه و نهبندان مرز مشترک با والیت فراه افغانستان دارند.

 

در خراسان جنوبی رفته رفته مزیت سرزمینی از دست می رود. دیگر نه آبی هست و نه کشاورزی و صنعت و شغلی تنها بخت خراسان جنوبی در این است که هنوز جایی برای مهاجرت درون سرزمینی مانده است و دولت با اتکا به نفت همچنان یارانه می دهد…….

 

منبع:روزنامه آوای خراسان جنوبی

انتهای پیام/

چاپ و دانلود PDF

ارسال نظر

دیدگاه خود را بیان کنید :

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*
*

پربازدید ترین خبرها