به گزارش “پیام خاوران“، دامداری به عنوان یکی از قدیمی ترین مشاغل علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی در تولید گوشت، پشم مناسب برای صنایع نساجی، چرم با کیفیت، تولید محصولات لبنی مانند شیر، ماست، کره و کود حیوانی برای کشاورزی نقش اساسی دارد.
این روزها حرفه دامداران خراسان جنوبی با توجه به خشکسالی بی سابقه در سال جاری و گرانی شدید نهاده های دامی حال و روز خوشی ندارد و با مشکلات بسیار دست به گریبان است تنگناهایی که به گفته دامداران، امان آنان را بریده و به مانع بزرگی برای استمرار فعالیت در این بخش تبدیل شده است.
کمبود و گرانی نهاده های دامی از جمله مشکلات مهم دامداران است که به دنبال استمرار خشکسالی و کاهش بارندگی و کمبود شدید علوفه در مراتع بر شدت آن افزوده شده است به طوری که دامداران در تامین علوفه مورد نیاز دامهای سبک و سنگین خود با تنگناهای بسیار مواجه هستند و بسیاری از دامهای خود و حتی دامهای مولد را به دلیل افزایش هزینه های دامپروری روانه کشتارگاه و با قیمت بسیار اندک به دلالان می سپارند.
با یکی از دامداران استان تماس گرفتیم، وی در خصوص مشکلات تامین نهاده های دامی عنوان کرد:داستان امروز دامداران خراسان جنوبی داستان « حسنک کجایی؟» است، داستانی خنده دار بود در کتب ابتدایی گذشته که هر حیوانی به زبانی و بیانی حسنک بیچاره را صدا می زد و ما می خندیدیم که چه جالب! و حسنک بیچاره داستان شتابان در پی سیر کردن شکم گروهی دام گرسنه!
خسروی گفت: امروز خودمان شده ایم حسنک و دائم دام های بینوایمان به انواع پرده های صوتی نغمه ی گرسنگی سر می دهند. با این تفاوت که حسنک داستان مشکل نهاده های دامی نداشت، با این تفاوت که او با انواع تعاونی های دامداران فرصت طلب که یونجه ی نم دار، ذرت علوفه ای باران خورده، کاه بی کیفیت و … را که به قیمت های نجومی و در سایه ی عدم نظارت به فروش گذاشته اند، سر و کار نداشت.
وی ادامه داد:خوش به حال حسنک داستان که دیگر مجبور نبود بخاطر مشکلات موجود دامداری با جهاد کشاورزی سر و کار داشته باشد و مجبور نبود بخاطر کمبود و گرانی نهاد ها تابلوهای پارادوکس بهبود تولیدات دامی و پشتیبانی امور دام را ببیند و مجبور نبود متناقض ترین و عجیب ترین چیزها را ببیند و بشنود که از سویی استاندار محترم تکیه بر اصلاح نژاد دام دارند و بی خبر از آنکه مسئولین شان در جهاد کشاورزی مرکز اصلاح نژاد بز کرکی را به بخش خصوصی واگذار کرده اند و از دیگر سو در بیرجند به هیچ تفاوتی بین دام بومی و پرتولید همچون برولا افشار، سانن و …در تخصیص نهاده ها قائل نیستند. و دیگر مجبور نبود حسنک دستمریزاد بگوید به مدیرکل محترم جهاد کشاورزی که در شهرستان خوسف برای هر دام سنگین، ۶ کیلوگرم کنسانتره در روز و در بیرجند ۳٫۵ کیلوگرم در نظر گرفته شده است. دیگر کسی نبود که حسنک را از جهاد کشاورزی به تعاونی ها و به کارخانه های خوراک دام و بالعکس پاس کاری کند.
وی با بیان اینکه کاش به جای سربازی که در گذشته نام اجباری را یدک می کشید، دامداری را امروزه اجباری می نامیدند، افزود:گویا مسئولین استان ما شعار سال را به جهت عکس آن یعنی نابودی تولید، پشت پا زدن ها و مانع تراشی ها تفسیر نموده اند.
خسروی اظهار داشت: در پایان فقط می توانم از دام های استان بخواهم که دعا کنند هر چه سریعتر از دست این حسنک ها خلاص شوند که دیگر کاری از دستشان ساخته نیست.
این قسمتی از درد دل یک دامدار بود که در گفتگو با خبرنگار عنوان کرد، اما این تنها یک دامدار نیست بلکه دامداران عشایر و کشاورزان زحمتکشی هستند که این روزها صدایشان به جای نمی رسد و در شوآف و تبلیغات های مسئولان گم شده است. دامدارانی که خریداری برای دام آنها وجود ندارد و علی رغم عدم صرفه اقتصادی در نگه داری دام، مجبور به خرید علوفه و نهاده به هر قیمتی هستند.
توزیع نامناسب و ناعادلانه نهاده بر اساس آمار دام پلاک شده
ابراهیمی یکی از دامداران بیرجندی نیز در گفتگو با خبرنگار ما اظهارکرد: متاسفانه نهاده دامی دولتی بسیار محدود است و توزیع آن هم نامناسب است.
وی افزود: در حالی که سهمیه هر گوسفند گله ای سه کیلو و گوسفند پرواری پنج کیلو نهاده در ماه است، اما بنده از زمستان سال گذشته تا کنون، تنها دو بار سهمیه دریافت کردم که یک بار در بهمن ماه پارسال و یک بار هم در اردیبهشت ماه امسال بوده است. البته متاسفانه سهمیه دام پرواری هم کامل پرداخت نمی شود و به جای ۵ کیلو، همان ۳ کیلو داده می شود.
این دامدار بیان کرد: سهمیه نهاده دولتی بسیار ناچیز است و حداکثر نیاز یک هفته دام را تامین می کند، اما با توجه به گرانی نهاده، همین مقدار هم غنیمت است و مجبوریم بقیه ی نیاز دام را از بازار آزاد تهیه کنیم. از طرف دیگر کنسانتره مصرف چندانی برای دام سبک ندارد و بهتر است سهمیه ها فقط جو باشد.
ابراهیمی با تاکید بر اینکه بهتر است سهمیه هر روستا در خود روستا توزیع شود، گفت: توزیع سهمیه نهاده بر اساس تعداد دام پلاک کوبی شده است، اما این در حالی است که پلاک کوبی دام بدون حساب و کتاب انجام می شود و هر آماری که توسط دامداران اعلام شود، بیمه گذار پلاک واگذار می کند، بطوری که یکی از دامداران که حدود ۵۰۰ رأس دام دارد، اما برای ۲ هزار دام پلاک دریافت کرده است و حالا برای ۲ هزار رأس دام هم سهمیه نهاده دریافت می کند. این موضوع سبب شده تا یک دامدار بیشتر از سهمیه واقعی نهاده دریافت کند و دامدار دیگری هم هیچ سهمیه ای دریافت نکند. اما تعداد دام هر دامدار، زمانی درست خواهد بود که برای بیمه دام هزینه دریافت می شود.
برای تامین خوراک دام از هزینه های خود گذشته ایم
وی در خصوص خرید تضمینی دام زنده به قیمت هر کیلو ۴۵ هزار تومان هم اظهارکرد: متاسفانه تاکنون در این خصوص خریدی از سوی دولت انجام نشده است. از طرف دیگر دامداران هم به دلیل قیمت بالای نهاده و علوفه مجبور به فروش دام خود به زیر قیمت و حتی وعده یکسال و دوسال هستند، ولی باز هم خریداری برای آن وجود ندارد و اگر هم باشد، حتی هزار تومان هم پول نقد برای آن نمی پردازد.
ابراهیمی افزود: در حالی که قیمت گوسفند میش هر کیلو ۳۵ هزار تومان است، اما کسی به قیمت ۲۵ هزار تومان هم آن را نمی خرد. بنده گوسفندی را که پارسال به قیمت سه میلیون تومان خریدم، امسال به وعده یکسال، به قیمت یک میلیون تومان فروخته ام.
وی ادامه داد: شرایط طوری شده که همه دامداران از هزینه های زندگی خود و خانواده شان گذشته اند تا بتوانند خوراک دام تهیه کنند. اگر دام ها را رها کنیم؛ می میرند، اگر بخواهیم بفروشیم؛ خریداری برای آن نیست، پس مجبوریم با تامین علوفه و نهاده به هر قیمتی، از آنها نگه داری کنیم.
با سهمیه نهاده دولتی دام زنده هم نمی ماند
سید محمد حسینی یکی دیگر از دامداران نیز اظهارکرد: وضعیت نهاده های دامی هیچ تغییر نکرده و هنوز هم سهمیه هر دام سبک، سه کیلو نهاده دولتی در ماه است. در حالی که این میزان نهاده برای ۳۰ روز، حتی نمی تواند دام را زنده نگه دارد، چه برسد به اینکه بخواهد دام را به تولید شیر و گوشت برساند.
وی با بیان اینکه متاسفانه کسی به داد دامداران نمی رسد و خودشان باید گلیم خود را از آب بکشند، افزود: به قول ضرب المثل بیرجندی؛ مال است و جان! اکنون همه دامداران ناچارند نهاده و علوفه مورد نیاز دام خود را از بازار آزاد تهیه کنند و چون سرمایه شان را گذاشته اند، مجبورند این سختی ها را تحمل کنند.
قیمت ۲۵۰ هزار تومانی گوشت بر اساس قیمت نهاده ها
این دامدار بیان کرد: یک دامدار گوشت، شیر، ماست سایر نیازهای لبنی مردم را تامین می کند، اما زمانی که او خواسته ای دارد، کسی از او حمایت نمی کند. در زمانی که خشکسالی نباشد، مراتع نیاز دام را تامین می کنند و دامداران نیاز به حمایت ندارند، اما اکنون که مرتعی وجود ندارد و نیاز است که دولت حمایت کند، حمایتی وجود ندارد.
حسینی با اشاره به اینکه سهمیه ۵۰ کیلویی نهاده برای یک گاو یا ۳ کیلویی برای یک گوسفند در ماه، تنها خوراک سه روز دام را تامین می کند، گفت: اکنون قیمت آزاد کنسانتره و جو به ترتیب ۷ هزار تومان و ۶ هزار و ۵۰۰ تومان است اما قیمت دولتی آن ۳۳۲۰ تومان و ۲ هزار و ۳۰۰ تومان است. بر اساس قیمت این نهاده ها، اکنون باید قیمت هر کیلو گوشت حداقل ۲۵۰ هزار تومان باشد در حالی که قیمت آن در بازار بین ۱۱۰-۱۲۰ هزار تومان است که با توجه به هزینه نهاده ها اصلا صرفه اقتصادی برای دامدار ندارد.
وی بیان کرد: اکنون که علوفه و نهاده کم است، یکی از خوراک اصلی دام کاه است، اما قیمت هر کیلو کاه که هیچ ارزشی ندارد، ۵ هزار تومان است، در حالی که بهتر است کاه هم مانند جو و کنسانتره به صورت تعاونی عرضه شود و به پیشنهادات و نظرات دامداران هم توجه شود.
کاهش قیمت خرید دام به ۳۵ هزار تومان
این دامدار با بیان اینکه مسئولان اعلام کردند که خرید تضمینی دام از دامدار به قیمت ۴۵ هزار تومان، از برنامه های حمایتی است، اظهارکرد: اما برخلاف اعلام این خبر، اکنون قیمت خرید دام به ۳۵ و حتی ۳۲ هزار تومان کاهش پیدا کرده که هیچ فایده ای برای دامدار ندارد. بر این اساس گوسفندی که قبل از سال قیمت آن یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان بوده است، اکنون به ۵۰۰ هزار تومان رسیده است.
حسینی افزود: سال گذشته ۳۰ رأس گوسفند بنده، ۱۸ کیلو شیر تولید می کردند که متاسفانه امسال این میزان به ۶ کیلو کاهش یافته است که دلیل آن هم نبود آذوقه است. اما از طرف دیگر قیمت شیر از پارسال تاکنون از کیلویی ۵ هزار تومان به ۷ هزار تومان رسیده است و تنها ۲ هزار تومان افزایش یافته است.
وی تصریح کرد: هر چه حساب و کتاب می کنیم اصلا هزینه ها و درآمدها با هم همخوانی ندارد، معلوم نیست مسئولان برای دامداران چه برنامه ای دارند؟
شرایط دامداران هر روز بدتر و مزمن تر می شود
غریبی رئیس اتحادیه دامداران خراسان جنوبی نیز اظهارکرد: تاکنون مشکلات دامداران در تامین نهاده های دامی نه تنها حل نشده بلکه بدتر هم شده است، مثل دردی که در ابتدا صدای فرد را بلند می کند، اما در حالی که هر روز مزمن تر می شود، فرد هم کم کم به درد خودش عادت می کند. اکنون هم با افزایش قیمت علوفه، شرایط دامداران هر روز بدتر و مزمن تر می شود و اصلا رو به بهبودی نیست.
وی افزود: قیمت اقلام علوفه ای مثل کاه، یونجه و ذرت علوفه ای نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۴ برابر افزایش قیمت داشته است. نهاده هایی هم که از طریق سامانه بازارگاه عرضه می شود و بصورت کنسانتره و جو توزیع می شود، افزایش قیمت آن ۴۰ درصد بوده اما میزان توزیع آن تامین کننده نیاز دامداران نیست.
آزاد شدن قیمت سبوس، افزایش قیمت نهاده ها را در پی خواهد داشت
رئیس اتحادیه دامداران خراسان جنوبی بیان کرد: سال های گذشته بخش زیادی از نیاز دام سبک در ۸ ماه اول سال، از طریق مرتع تامین می شده و نیازی به جیره دستی نبوده است، اما چون الان مراتع وضعیت اسفناکی دارند، همه دام ها از جیره دستی استفاده می کنند. با پیگیری های مسئولان، سهمیه کنسانتره امسال، اکنون حدود سه برابر سهمیه کسانتره سال گذشته است، اما این سهمیه ها هم ناچیز بوده و جوابگوی نیاز دامداران نیست. سال گذشته کل جمعیت یک میلیون و ۵۰۰ هزار رأسی دام سبک استان از مرتع استفاده می کردند اما اکنون همه این دام ها از جیره دستی استفاده می کنند.
غریبی با اشاره به آزاد شدن قیمت سبوس و عدم عرضه آن به نرخ دولتی، گفت: این موضوع هم، باعث افزایش قیمت نهاده ها خواهد شد. چرا که حدود ۳۰ درصد کنسانتره از سبوس تامین می شود و این موضوع باعث افزایش چشمگیر قیمت کنسانتره هم خواهد شد.
دامداران مجبور به فروش و کشتار دام مولد
وی تاکید کرد: وضع دام به شدت خراب است، حجم نقدینگی در گردش بالا رفته و خیلی از دامداران مجبور شده اند دام های خود را بفروشند و به همین دلیل هم الان فروش و کشتار دام مولد شروع شده است.
رئیس اتحادیه دامداران خراسان جنوبی با بیان اینکه در گاوداری های شیری استان، قیمت شیر هیچ تغییری نکرده است، اظهارکرد: الان قیمت تمام شده شیر برای دامدار حدود ۷ هزار و ۵۰۰ تومان است، اما قیمت فروش دامدار ۴ هزار و ۵۰۰ تومان است و همین موضوع باعث شده تا گاوهای شیری و مولد هم به کشتارگاه بروند. اگر یک گاو شیری بیمار شود و مثلا ورم پستان بگیرد، حدود ۵ میلیون تومان هزینه دارد، اما دامدار دیگر توانایی درمان ندارد و کشتار می کند.
غریبی با اشاره به اینکه سهمیه نهاده گاو در گاوداری صنعتی، بیشتر از سهمیه گاو در دامداری سنتی است، گفت: در سالهای گذشته با ارائه تسهیلات برای خرید دام اصیل، فرد باید از گاوداری که دام اصیل داشت، خرید می کرد. اما در حالی که او این گاو را از یک گاوداری صنعتی خرید می کرد و بصورت سنتی از او نگه داری می کرد، در حالی که این گاو؛ همان گاو دامداری صنعتی است و همان میزان تولید را دارد، اما چون در واحد سنتی نگه داری می شود، سهمیه نهاده او نصفه می شود.
افت تولید شیر در دامداری ها/ شرایط حادتر برای گاوداری های سنتی
وی بیان کرد: اکنون حتی در واحدهای صنعتی هم میزان کنسانتره ای که به گاو شیری اختصاص داده می شود، بسیار کم است که این موضوع باعث افت تولید شیر شده است. در این شرایط دامدار مجبور است کنسانتره را به قیمت آزاد بخرد و اگر هم خریداری نکند، با افت تولید همراه خواهد بود. اما با توجه به اینکه قیمت تمام شیر برای دامدار اقتصادی نیست، بسیاری ترجیح می دهند که افت تولید داشته باشند.
رئیس اتحادیه دامداران خراسان جنوبی افزود: اما در واحدهای سنتی که دام اصیل نگه داری می کنند، این موضوع حادتر است، چرا که میزان سهمیه نهاده به ازای گاو سنتی و کم تولید داده می شود. متاسفانه سهمیه ها جوابگو نیست، اما دولت هم طوری آن را توزیع می کند که به همه دامداران برسد.
غریبی عنوان کرد: اکنون هم قطعا تولید شیر کاهش یافته و از طرف دیگر چشم اندازی هم که برای افزایش ظرفیت دام ها و افزایش تولید شیر وجود داشته است، دیگر وجود ندارد.
وی گفت: اگر نیاز نهاده دامی استان را در حال حاضر بسنجیم، باید حداقل ماهیانه ۱۰ هزار تن جو توزیع شود و یا سهمیه کنسانتره افزایش پیدا کند، اما متاسفانه فعلا وضعیت توزیع نهاده های دامی بد است.
افزایش قیمت تمام شده شیر به دلیل قیمت بالای علوفه
رئیس اتحادیه دامداران خراسان جنوبی تصریح کرد: از همه بدتر قیمت اقلام علوفه ای است که با توجه به افزایش سه برابری کرایه حمل نسبت به سال گذشته، قیمت حمل تاثیر مستقیم و شدیدی روی قیمت علوفه و حتی دام گذاشته است. بطوری که یک دامدار در خراسان جنوبی علوفه را به قیمتی خرید می کند که ممکن است دامدار دیگری در غرب کشور، به نصف قیمت آن را بخرد. افزایش ۵۰ درصدی قیمت علوفه برای دامداران استان، مربوط به نرخ کرایه حمل است و به همین دلیل قیمت تمام شده تولید شیر در استان را هم افزایش می دهد.
کاهش قیمت دام علی رغم افزایش قیمت علوفه/ اجبار برای به گزینی دام
غریبی اظهارکرد: اکنون دامداران مجبورند به گزینی کنند و دام جوان را نگه و دام پیرتر را به کشتارگاه ببرند. در وضعیت پرواری هم، اصلا شرایطی برای پرواربندی وجود ندارد، در عین حال که قیمت علوفه ۳-۴ برابر افزایش داشته است، اما در هفته جاری قیمت دام زنده با کاهش ۱۰ درصدی همراه بوده است. در واقع چون قیمت علوفه بالاست، دامدار توان نگه داری دام خود را ندارد و مجبور به فروش است، اما با عرضه بالا، قیمت ها کاهش یافته است.
وی در خصوص خرید تضمینی دام به قیمت ۴۵ هزار تومان هم گفت: در این خصوص دولت قرار است در خراسان جنوبی روزانه ۱۰۰ رأس و در کل ۶۰ هزار دام را خریداری کند، در حالی که این میزان خرید، حدود ۴-۵ درصد جمعیت دام استان است و قطعا خرید این تعداد دام، تاثیری در جمعیت دامی و قیمت علوفه نخواهد داشت.
رئیس اتحادیه دامداران خراسان جنوبی تاکید کرد: اگر قرار است این دام خریداری و کشتار شود، این میزان خرید، تاثیر چندانی ندارد مگر اینکه آمار کشتار بالا رود. از طرف دیگر الان که دام خریداری و کشتار می شود، باید برای پایان سال هم فکری شود. دامی که الان کشتار می شود، قرار بوده یا خودش برای آخرسال پروار شود، یا هم برای کشتار پایان سال، تولید نسل می کرده.
پیشنهاد به دولت برای توزیع علوفه و خرید امانی دام
غریبی تصریح کرد: اما پیشنهاد بنده این است که دولت؛ هزینه و خسارتی را که می خواهد در خرید و کشتار دام متحمل شود، همین هزینه و خسارت را در قالب علوفه و نهاده در بین دامداران توزیع کند تا دامدار با داشتن علوفه بتواند دام خودش را نگه دارد که این موضوع قطعا تاثیرگذارتر خواهد بود.
وی افزود: همچنین بهتر است دولت خرید دام امانی را در تعداد بالا مثلا ۲۰۰-۳۰۰ هزار رأس شروع کند تا مجددا این دام به چرخه تولید برگردد. در این طرح دولت دام را ازکسی که توان نگه داری ندارد، خریداری کرده و به دامداری که نقدینگی و توان نگه داری دارد، می دهد و دامدار باید در مدت زمان تعیین شده، یا خود دام و یا پول آن را به دولت برگرداند. اما در این زمان دام پروار شده به کشتارگاه می رود در حالی که الان سبک وزن کشتار می شود و به حداکثر ارزش افزوده خودش نرسیده است.
غریبی یادآور شد: هم اکنون جمعیت دام سبک استان یک میلیون و ۵۰۰ هزار رأس، جمعیت دام سنگین استان حدود ۶۰ هزار رأس و جمعیت شتر استان حدود ۳۰ هزار نفر است که به دلیل فقر مراتع، همه دام ها از جمله شتر هم، از جیره دستی استفاده می کنند. اما قیمت بالای علوفه و نهاده سبب شده تا تعداد زیادی از دامداران، دامداری خود را بطور کامل تعطیل کنند.
منبع: خاورستان
انتهای پیام/ ۱۰۲
ارسال نظر