پیش روی خراسان جنوبی بر روی خطوط سوخت پایدار

هرچند در این سال هایی که از عمر این استان بعد از انتزاع از خراسان بزرگ می گذرد راه های بسیار پیموده شده تا خراسان جنوبی علاوه بر قرار گرفتن بر روی ریل توسعه با سرعت به این مسیر ادامه دهد اما تا زمانی که لنگ زیرساخت هاست شاید نتوان اقدام باالفعلی برای توانمندهای بالقوه بسیار این استان زرخیر و طلایی چه از نظر معادن و چه محصولات مزیت دار و خاص آن برداشت.

 یکی از چالش‌های اساسی خراسان جنوبی کمتر توسعه‌یافته قرارگیری آن در انتهای خط بهره‌مندی از انرژی‌ها (گاز) است که همین نقصیه سبب شد تا در زمستان سال قبل که کمی از زمستان‌ها گذشته سردتر بود شهرها و روستاهای خراسان جنوبی و واحدهای تولیدی آن با افت گاز مواجه شوند.

همین چالش سبب شد تا مسوولان و وکلای مردم در مجلس شورای اسلامی در سفرهایی که رئیس‌جمهوری به خراسان جنوبی داشتند این موضوع را با آیت‌الله رئیسی درمیان بگذارند که رئیس‌جمهوری هم دستورات لازم برای بهره‌مندی استان از انرژی‌های پایدار را صادر کرد.

پیگیری های ۱۴۰۲

اگر بخواهیم رد آخرین پیگیری ها در این زمینه را بگیریم به دیداری که ۲۰ اردیبهشت امسال جواد قناعت، استاندار خراسان جنوبی با جواد اوجی، وزیر نفت را دنبال کنیم.

وی در این دیدار سه موضوع زیرساختی مهم را با وزیر نفت درمیان گذاشت که اولین آن به درخواست استان مبنی بر آغاز عملیات اجرایی پروژه خط انتقال گاز دشتک زابل به خراسان جنوبی بر می‌گشت.

لازم به یادآوری است که این طرح که از طرح‌های زیرساختی بسیار مهم خراسان جنوبی در حوزه انرژی است و از مصوبات دور اول سفر رئیس‌جمهور بوده که به‌منظور رفع مشکل کمبود گاز و تضمین پایداری گاز شبکه در استان مطرح شد و اجرای آن نقش بسزایی در حوزه پدافندی و جلوگیری از بحران در شرایط افت فشار در خراسان جنوبی دارد.

همچنین اجرای این پروژه با سایز ۳۶ اینچ و به طول ۳۰۰ کیلومتر، ۸ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد که محل تامین منابع آن مشخص شده و فاز اول آن از زابل تا نهبندان قرار است طی یک سال آینده توسط شرکت مهندسی و توسعه شرکت گاز ایران به بهره‌برداری برسد.

علاوه بر این اجرای فاز دوم از نهبندان تا سربیشه برای سال دوم هدف‌گذاری شده و با اتمام این پروژه و اجرای این خط ۱۰ میلیون مترمکعب بر ساعت به ظرفیت گاز در خطوط انتقال شرق و شمال شرق کشور اضافه می‌شود.

این خط انتقال از سه جهت حائز اهمیت شناخته شده؛ یکی این که رینگ ارتباطی مناسبی بین جنوب شرق و شمال شرق کشور ایجاد می‌کند، دوم این که پایداری جریان و استمرار گازرسانی به‌ویژه در مواقع اضطراری از دو قسمت برای استان ایجاد می‌کند و سوم هم این که در راستای رعایت اصول پدافندی و مدیریت شرایط بحرانی است.

انتظار می‌رود با اجرای این خط انتقال که از پروژه‌های استراتژیک و زیرساختی استان است، نقشه آمایش سرزمینی در منطقه تغییر کند، امکان استقرار صنایع بزرگ‌مقیاس و کلیدی در استان به‌ویژه در نهبندان و سربیشه فراهم شود و توسعه صنایع بخصوص در حوزه معدنی را شاهد باشیم و این همه گامی بلند در راستای توسعه پایدار و شکوفایی خراسان جنوبی خواهد بود.

نتیجه مذاکرات با وزیر نفت

بنابراین گزارش، نتیجه مذاکرات صورت گرفته در این جلسه به این خبر مهم منتج شد که؛ در اولین فرصت با حضور مهمانانی ویژه و به طور رسمی، عملیات اجرایی خط انتقال گاز دشتک- زابل- نهبندان آغاز خواهد شد.

موضوع دومی که در این دیدار مورد بحث و بررسی قرار گرفت، تسریع در روند اجرای پروژه زیرساختی و مهم خط انتقال فرآورده‌های نفتی موسوم به تابش به استان‌های خراسان جنوبی و رضوی بود.

اجرای این پروژه، کاهش وابستگی به حمل‌و‌نقل زمینی در تامین و پخش فرآورده‌های نفتی، تسهیل در سوخت‌رسانی به نیروگاه‌ها و واحدهای صنعتی، افزایش سطح ذخیره‌سازی در انبارهای فرآورده‌های نفتی، فراهم ساختن امکان صادرات فرآورده‌های نفتی از مبادی مرزی در راستای توسعه مرز، اشتغال و پویایی اقتصاد، را در برخواهد داشت.

اعتبار پیش‌بینی شده برای اجرای این خط لوله که به طول ۹۸۰ کیلومتر از رفسنجان در استان کرمان شروع شده و به خراسان جنوبی و منطقه امام تقی (ع) در خراسان رضوی ختم می‌شود، ۳۷۰ میلیون یورو است.عملیات اجرایی این پروژه هم که محل تامین منابع آن مشخص است، به زودی با تعیین پیمانکار آغاز خواهد شد.

سومین مسئله مورد طرح در نشست استاندار و وزیر نفت، تامین سوخت مرزی برای خراسان جنوبی به‌منظور پایدارسازی فعالیت‌های اقتصادی در مرز به‌ویژه در ماهیرود و یزدان از مرزهای مهم کشور در بحث تبادل مرزی بود.

گفت‌وگوها در این زمینه هم به قول مساعد وزیر نفت مبنی بر تامین فرآورده‌های نفتی مورد نیاز در راستای توسعه فعالیت‌های اقتصادی در مرز خراسان جنوبی ختم شد.

آغاز عملیات اجرایی از تیرماه

همچنین جواد قناعت، استاندار خراسان جنوبی ۱۷ خرداد‌ماه امسال در دیدار با معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در تشریح نتایج این دیدار از آغاز عملیات اجرایی خط انتقال دشتک- زابل- نهبندان، اوایل تیرماه خبر داد و اظهارداشت: در این دیدار با اشاره به وضعیت اقلیمی خراسان جنوبی بر لزوم نگاه ویژه دولت به توسعه زیرساخت‌ها در این استان مرزی تاکید شد.

وی با اشاره به اینکه شبکه گازرسانی، از زیرساخت‌های مهم و تاثیرگذار در توسعه و تعالی به شمار می‌رود، تصریح کرد: توسعه شرایط موجود از اولویت‌های استان است.

استاندار خراسان جنوبی از بحران ناشی از سرمای سخت زمستان سال گذشته گفت و اظهار داشت: در این دیدار ضمن قدردانی از کارکنان شرکت گاز استان، عملکرد قابل دفاع این مجموعه در راستای مدیریت بحران و جلوگیری از قطعی گاز ناشی از افت فشار، تشریح شد.

قناعت ادامه داد: بنا به موافقت اعلام‌شده در این جلسه، معاون وزیر و مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، اوایل تیرماه برای حضور در مراسم کلنگ زنی پروژه احداث خط انتقال دشتک- زابل- نهبندان به خراسان جنوبی سفر می‌کند.

وی با تاکید بر ضرورت و اهمیت اجرای این پروژه برای استان، متذکر شد: براساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته، اجرای ۳۰۰ کیلومتر خط انتقال گاز نهبندان- زابل ۸ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.

به گفته وی اجرای این پروژه، خراسان جنوبی را از شرایط انتهای خط گاز بودن، خارج می‌کند و از تکرار بحران‌های مشابه آن‌چه سال گذشته رخ داد، جلوگیری می‌کند.

آن طور که جواد قناعت، با رایزنی هایی که با وزیر نفت انجام داده بود ابتدای تیرماه امسال عملیات اجرایی خط انتقال گاز دشتک – نهبندان با حضور معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی و دیگر مسوولان استانی و محلی آغاز شد.

فاز اول این پروژه با اجرای ۱۷۸ کیلومتر خط انتقال ۳۶ اینچ در ادامه خط لوله زاهدان – زابل گاز را به نهبندان می رساند و فاز دوم آن با اجرای ۱۲۶ کیلومتر موجب اتصال این خط به سربیشه خواهد شد.

اجرای این خط نقش مؤثری در افزایش پایداری شبکه گازرسانی در استان های شرقی و شمال شرق در شرایط خاص دارد و با اجرای آن، شبکه گاز خراسان جنوبی از طریق سیستان و بلوچستان به شبکه گازرسانی جنوب کشور متصل می شود

همچنین این خط سبب تکمیل رینگ شبکه گاز در شرق کشور نیز خواهد شد

با اجرای این پروژه حدود ۱۱ میلیون متر مکعب روزانه به ظرفیت انتقال گاز در استان های شرقی افزوده می شود.

داستان ضعف زیرساخت های انرژی 

یکی از افرادی که در این زمینه پیگیری‌های بسیاری انجام داده دکتر مصطفی نخعی، نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی عضو و سخنگو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی است که خبرگزاری فارس ۲۱ خرداد ماه امسال در این زمینه با وی گفت وگو و او هم قصه ضعف زیرساخت‌های انرژی در خراسان جنوبی را این گونه تشریح کرد: به‌واسطه این که خراسان جنوبی در انتهای خط منطقه گازی سرخس قرار‌گرفته است خیلی شرایط پایداری در این زمینه ندارد به‌عنوان مثال در زمستان سال قبل که تا حدودی فصل بسیار سردی را پشت سر گذاشتم اغلب شهرها و روستاهای استان با افت گاز آن هم در اوج سرما مواجه و اغلب واحدهای تولیدی خراسان جنوبی هم مجبور به تعطیلی یا استفاده از سوخت‌های دیگر شدند.

به گفته وی برای همین ضرورت ایجاب می‌کرد تا تقویت زیرساخت‌های انرژی در خراسان جنوبی از مبادی مختلف و در برهه‌های زمانی کوتاه و بلند‌مدت در دستور پیگیری و رایزنی با مقامات مرتبط قرار گیرد که به همین منظور جلساتی با حضور وزیر نفت در وزارتخانه و مجلس شورای اسلامی برگزار شد.

اتصال به عسلویه

وی یکی از مسیرها برای تقویت زیرساخت‌های انرژی در خراسان جنوبی اتصال استان به عسلویه یا همان خط هفتم سراسر گاز بود تا از مسیر نهبندان خراسان جنوبی به خط لوله گازی سیستان‌و‌بلوچستان که گاز آن از عسلویه تامین می‌شود متصل شود که این یک راهبرد کوتاه‌مدت به‌حساب می‌آید.

نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی دیگر راهبرد در این زمینه را اتصال خراسان جنوبی به خط لوله یازدهم سراسری بود که استان به‌صورت مستقیم به میدان گازی عسلویه متصل شود که یک برنامه بلند‌مدت به‌حساب می‌آید.

به گفته نخعی همین اتصال نهبندان و سربیشه به خط لوله گازی سیستان‌و‌بلوچستان که متصل به خط هفتم سراسری گاز است بخش زیادی از مشکلات انرژی خراسان جنوبی را حل می‌کند اما برای بهره‌مندی پایدار استان از زیرساخت انرژی اتصال مستقیم استان به میدان گازی عسلویه هم در دستور کار قرار گرفت.

وی به پیگیری‌ها و رایزنی‌ها بسیاری که در این زمینه انجام شده است اشاره و خاطرنشان کرد: مصوبه‌های شرکت گاز هم در این زمینه صادر شده و به زودی عملیات اجرایی آن آغاز می‌شود.

اتصال به خط هفتم سراسری گاز

وی با اشاره به این که اتصال خراسان جنوبی به خط هفتم سراسری گاز که ۱۷۷ کیلومتر است قرار است طی یک تا یک سال و نیم زمان می‌برد، افزود: عملیات اجرایی این مسیر از دور راهی دشتک سیستان‌و‌بلوچستان با لوله‌های ۳۶ اینچی آغاز شده و از آن جا به سربیشه و بعد هم کل استان متصل می‌شود که اتفاقی بسیار مبارک و بزرگ است و اعتباری بیش از ۸ هزار میلیارد تومان برای آن درنظر گرفته شده است.

سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی به راهبردی دیگری که پیگیری‌ها و رایزنی‌ها لازم برای بهره‌مندی خراسان جنوبی از انرژی پایدار انجام شده است اشاره کرد و ادامه داد: اکنون تمام سوخت مورد نیاز انبار سوخت بیرجند به وسیله نفت‌کش‌ها تامین می‌شود که یک مخاطره جدی برای استان آن هم در محورهای مواصلاتی خراسان جنوبی به‌حساب می‌آید اما برای این که انبار نفتی بیرجند به خط فراوده‌های نفتی انبار استراتژیک رفسنجان که به پایگاه نفت بندرعباس و مهر خلیج فارس متصل است اتصال یابد.

اتصال انبار نفت بیرجند به انبار استراتژیکی رفسنجان

وی اضافه کرد: قرار است انبار نفت بیرجند با خط لوله جدیدی با عنوان تابش به انبار استراتژیک رفسنجان متصل شود که براساس قولی که از مقامات وزارت نفت گرفته‌ایم امسال عملیات اجرایی این خط لوله جدید آغاز می‌شود که با عملیاتی شدن آن کمک بسیار بزرگی به حوزه سوخت بیرجند و تبدیل شدن انبار نفت بیرجند به انبار استراتژیکی است.

به گفته وی با تبدیل شدن انبار نفت بیرجند به انبار سوخت استراتژیکی مرکز خراسان جنوبی در آینده به یکی از قطب‌های صادرات سوخت مبدل خواهد شد که به طور حتم تاثیر بسیار زیادی در پویایی اقتصاد استان خواهد داشت.

هفته دولت متولیان و مسوولان امر در این زمینه برآن داشت تا آخرین خبرها را از این ابر پروژه تامین انرژی خراسان جنوبی را در اختیار رسانه ها قرار دهند.

جواد قناعت، استاندار خراسان جنوبی در جمع خبرنگاران به مناسبت هفته دولت شتاب بخشی به طرح‌های گازرسانی را از دیگر اقدامات ۲ سال اخیر برشمرد و افزود: برگزاری جشن پایان گازرسانی را هفته دولت سال گذشته شاهد بودیم و خراسان جنوبی جزو استان‌های سبز از لحاظ تامین انرژی محسوب می‌شود.

وی گفت: تقویت شبکه گاز استان در اولویت قرار گرفت و عملیات اجرایی خط انتقال از سه راهی دشتک زابل به نهبندان امسال آغاز شد از سمت جنوب استان نیز تامین گاز داشته باشیم.

همچنین رایزنی برای ایجاد خط فرآورده‌های نفتی از رفسنجان به بیرجند جزو پروژه‌های مهم زیربنایی است که در دولت سیزدهم برای استان رقم خورد.

محمد رضا عابدانی، مدیر شرکت پخش فرآورده های نفتی خراسان جنوبی هم در نشست خبری  به مناسبت بزرگداشت هفته دولت اظهارداشت: یکی از اقدامات بسیار خوبی که دستاورد دولت سیزدهم به حساب می آید  طرح اتصال مخازن نفتی بیرجند به انبار استراتژیکی نفت رفسنجان است که با اعتبار۲۰۰ هزار میلیارد تومان اجرایی می شود.

وی با بیا این که طرح اتصال انبار نفت بیرجند به رفسنجان در مرحله پیمان سپاری است افزود: با اجرایی شدن این طرح از مشکلات، مخاطرات و هزینه ها نفت کش های جاده پیما در استان کاسته خواهد شد.

وی در مورد اهمیت عملیاتی شدن طرح اتصال مخازن نفتی بیرجند به انبار استراتژیکی نفت رفسنجان اظهارداشت: هزینه ای که برای هزینه حمل نفت کش ها سال ۱۴۰۰ هزار و ۴۴۴ میلیارد ریال ، ۱۴۰۱ سه هزار و ۹۰ میلیارد و سال ۴۰۲ هزار و ۲۲۰ میلیارد ریال پرداخت کرده ایم.

پیشرفت طرح انتقال گاز از دشتک زابل

رحمان محمودی، مدیرعامل شرکت گاز خراسان جنوبی هم درباره آخرین روند اجرای این طرح به رسانه ها اعلام کرد: عملیات اجرایی خط انتقال گاز از دوراهی دشتک (زابل) با سایز ۳۶ اینچ به طول بیش از ۳۰۰ کیلومتر با قطر لوله ۳۶ اینچ و با اعتبار بیش از ۸۰ هزار میلیارد ریال در تیرماه سال جاری آغاز شد.

وی افزود: فاز نخست این طرح از دشتک تا نهبندان به طول ۱۷۶ کیلومتر است و فاز دوم با اجرای ۱۲۶ کیلومتر در ادامه موجب اتصال این خط به شهرستان سربیشه خواهد شد.

وی بیان کرد: از مجموع ۱۷۶ کیلومتر خط انتقال گاز به نهبندان تاکنون ۱۴۴ کیلومتر معادل ۸۲ درصد این خط نقشه‌ برداری اولیه انجام شده، مسیرسازی خط هم به طول ۸۴ کیلومتر معادل ۴۸ درصد صورت گرفته همچنین از مجموع ۱۷۶ کیلومتر، حفاری کانال لوله ۴۹ کیلومتر معادل ۲۷ درصد انجام شده‌ است.

محمودی گفت: خرید لوله به طول ۱۰ کیلومتر معادل پنج درصد انجام و وارد کانال شده‌ همچنین تمامی لوله‌های این خط خریداری شده‌ است.

وی ابراز امیدواری کرد: طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده  هفته دولت سال آینده فاز اول به طول ۱۷۶ کیلومتر افتتاح شود، سرعت اجرای این طرح مهم و زیرساختی استان به خوبی و مطابق برنامه‌ریزی انجام شده پیش‌ رفته است.

پایداری شبکه گاز شرق و شمال شرق

مدیرعامل شرکت گاز خراسان جنوبی با بیان اینکه این خط انتقال موجب تکمیل رینگ شبکه گاز در شرق کشور می‌شود افزود: با اجرای طرح حدود ۱۰ میلیون متر مکعب بر ساعت به ظرفیت انتقال گاز منطقه افزوده خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: اجرای این خط نقش موثری در افزایش پایداری شبکه گازرسانی در استان‌های شرقی و شمال شرق در شرایط خاص دارد و با اجرای آن، شبکه گاز خراسان جنوبی علاوه بر خراسان رضوی، از طریق سیستان و بلوچستان نیز به شبکه گازرسانی جنوب کشور متصل می‌شود.

محمودی افزود: در پی افت فشار گاز در زمستان سال گذشته با تصمیم دولت و وزارت نفت، مطالعات این طرح مهم و اساسی در دستور کار قرار گرفت که با اجرای خط انتقال دشتک – زابل – نهبندان، خراسان جنوبی از شرایط انتهای خط گاز بودن، خارج می‌شود و این اقدام زیرساختی از تکرار بحران‌های مشابه سال گذشته جلوگیری می‌کند.

وی تصریح کرد: آغاز عملیات اجرایی خط انتقال گاز از دشتک زابل به خراسان جنوبی به عنوان کار ویژه در دولت سیزدهم سبب خواهد شد که نقشه آمایش سرزمین استان به لحاظ تامین انرژی تغییر و امکان استقرار صنایع استراتژیک و مهم، توسعه پایدار و رونق اقتصادی استان تضمین خواهد شد.

منبع: فارس

انتهای یام/ ۱۰۲