گردشگری| شوکت آباد بیرجند دیگر آباد نیست/ قفل کرونا بر درب عمارت

به گزارش ” پیام خاوران ” خراسان جنوبی دارای آثار قدیمی و باستانی زیادی بوده که هر کدام از پیشینیان تاریخ به یادگار مانده است.برخی از این آثار و بناها در حالی در غربت و تنهایی به‌سر می‌برند که می‌توان با واگذاری آنها به بخش خصوصی متخصص، قفل‌های چندین ساله شأن را باز کرد.

مجموعه تاریخی شوکت‌آباد یکی از آثار برجسته باستانی در خراسان جنوبی بوده که در فاصله پنج کیلومتری شرق شهر بیرجند در مسیر جاده بیرجند-زاهدان واقع شده‌است.

این باغ با مساحت حدود ۸.۵ هکتار در ۱۰ کیلومتری شرق بیرجند چشم نوازی می‌کند. هر چند بنا به گفته ریش سفیدان، عمارت شوکت آباد مانند گذشته آباد نیست و شکوه و عظمتش زیر آفتاب نامهربانی‌ها رنگ باخته است اما هنوز هم به عنوان هویت تاریخی بیرجند از رهگذران دلربایی می‌کند.

اهالی معتقدند، باغ شوکت آباد در دیر زمانی نه چندان دور همچون بهشتی گمشده در زمین نگاه هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کرد که طی سال‌های ۸۷ و ۸۹ در لابه لای برخی بی توجهی‌ها، قامت سبز درختانش خشک و چهره بهاری این عمارت خزان شد.

اگرچه آغاز عملیات ترمیم بنا و سپردن باغ شوکت آباد به دستان بخش خصوصی از گام‌های ویژه متولیان برای مرهم گذاری زخم چندین ساله این عمارت بود که در دو سال پیش رقم خورد اما باز هم دست کرونا بر درب باغ قفلی یک ساله زده و دوستداران این عمارت را از تماشای تاریخ محروم ساخته است.

شاید هم کرونا فرصتی برای متولیان باشد تا بتوانند از شرایط پیش رو برای مرمت و بازسازی باغ استفاده کنند.

شوکت دیگر آباد نیست

یکی از شهروندان  با اشاره با باغ تاریخی شوکت آباد بیرجند بیان کرد: این باغ در گذشته حال و هوایی دیگر داشت ولی اکنون غبار گرفته و به بهشتی خشک شده تبدیل شده است.

محمد علی عبدی که بنا به گفته خودش از چهارسالگی ساکن شوکت آباد است، افزود: در برهه‌ای از زمان ورود به باغ را ممنوع کرده بودند و باغ مانند بیابان شده بود.

وی ادامه داد: طی سال‌های اخیر با ورود یک سرمایه گذار روحی تازه در باغ دمیده شده و عملیات بازسازی انجام می‌شود.یکی دیگر از شهروندان بیان کرد: در گذشته باغ مانند یک بهشت و مسیر باغ از درخت‌های زردآلو پر بود.

وی با بیان اینکه در سال ۸۷ و ۸۹ درخت‌های باغ کم کم خشک می‌شد، افزود: همچنین گویی آفت به جان درختان افتاد و باعث خزان این باغ شد.

فرصت کرونایی برای ترمیم باغ

یکی دیگر از شهروندان با بیان اینکه قدمت باغ شوکت‌آباد به دوران قاجار می‌رسد، اظهار کرد: بر اساس تاریخ، ساخت بنا در دوران حکمرانی امیر اسماعیل خان به اتمام رسیده است.

رضا شعبانی با بیان اینکه این باغ در گذشته بسیار آباد بود، افزود: در دهه ۸۰، درختان باغ رو به خشک شدن بوده و گویی به فراموشی سپرده شده بود.

وی با اشاره به ورود سرمایه گذار در باغ شوکت آباد بیان کرد: مسئولان باید از کرونا به عنوان یک فرصت نگاه کرده و از آن در راستای بازسازی و مرمت بناهای تاریخی استفاده کنند.

شعبانی با بیان اینکه آثار تاریخی سرمایه‌های استان بوده که باید حفظ و حراست شوند، گفت: در حال حاضر آثار تاریخی زیادی در استان فراموش و در گذر زمان به مخروبه تبدیل می‌شوند.

عوائد موقوفه جوابگوی هزینه‌های بازسازی نیست

مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان جنوبی بیان کرد: باغ و عمارت شوکت آباد به صورت شش‌دانگ وقف و متعلق به دو موقوفه شیخ محمد هادی و امیر اسماعیل خان است.

حجت‌الاسلام پرویز بخشی پور ادامه داد: این مجموعه شامل محوطه‌های باغ با درختان کاج بسیار بلند و قدیمی، فضاهای سبز، باغچه‌های درختان گل و گیاه، استخرهای آب و محوطه بوده که فضایی دلنشین و مطبوع دارد.

وی با بیان اینکه تالار عمارت با سقف گنبدی بلند و دارای سالن‌های جانبی پذیرایی است، افزود: این اتاق‌ها به وسیله درب‌های میانی به یکدیگر متصل شده است.

حجت‌الاسلام بخشی پور اظهار کرد: اتاق‌های مسکونی خدمه، حمام اختصاصی بزرگ، مطبخ و آشپزخانه، نگهبانی و سرایداری، اصطبل اسبان و چهارپایان از دیگر بخش‌های باغ است.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان جنوبی با بیان اینکه قسمت‌هایی از عمارت مخروبه و بلااستفاده بوده و نیازمند مرمت و بازسازی است، گفت: عوائد موقوفه جوابگوی هزینه‌های بازسازی نیست.

ورود سرمایه گذار به باغ

حجت‌الاسلام بخشی پور بیان کرد: با توجه به هزینه‌های بالای نگهداری مطلوب از مجموعه و به منظور احیا و بهره‌وری بهتر، از ظرفیت‌های بخش خصوصی استفاده شده است.

وی ادامه داد: پس از چندین نوبت فراخوان جذب سرمایه گذار، نهایتاً در سال ۱۳۹۶ قرارداد اجاره به شرط سرمایه گذاری با سرمایه گذار بخش خصوصی تنظیم و مجموعه در اختیار وی قرار گرفت.

حجت‌الاسلام بخشی پور با بیان اینکه سرمایه گذار نسبت به مرمت، بازسازی و ایجاد مستحدثات جدید زیر نظر میراث فرهنگی و اوقاف اقدام کرده است، افزود: تاکنون اقدامات مطلوبی از سوی سرمایه گذار در باغ انجام شده است.

وی بیان کرد: دو ساختمان پذیرایی با استفاده از سازه خرپایی با قابلیت جابجایی در دو بخش آقایان و بانوان در ضلع جنوب مجموعه به مساحت هزار و ۲۰۰ مترمربع احداث شده است.

حجت‌الاسلام بخشی پور احداث ساختمان سرویس بهداشتی با استفاده از مصالح بنایی و نمای کاه گلی مورد تأیید میراث فرهنگی، محوطه سازی و هره چینی در کف با آجر سنتی ضلع شرقی مجموعه و بازسازی و مرمت دیوار با مصالح بنایی و اندود کاه گل را از دیگر اقدامات انجام شده دانست.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان جنوبی بیان کرد بازگشایی مسیر ورودی و محوطه سازی، بازسازی و مرمت حدود ۲۰ باب اتاق واقع در ضلع جنوب مجموعه و بازسازی و مرمت حمام از دیگر اقدامات انجام شده است.

قفل کرونا بر درب عمارت

وی احیای خاک و کاشت بیش از ۱۰ گونه درختچه و گل زینتی در مسیر ورودی باغ تا عمارت را از دیگر اقدامات انجام شده دانست و گفت: اخذ مجوز واگذاری تأسیسات زیربنایی شامل انشعابات آب و برق و گاز، تجهیز و راه اندازی آشپزخانه و متل هم از اقدامات انجام شده است.

حجت‌الاسلام بخشی پور با بیان اینکه مجموعه عمارت در اواخر سال ۱۳۹۸ به بهره برداری رسید، افزود: پس از گذشت یک ماه بهره برداری مجموعه، با توجه به شیوع ویروس کرونا و اعلام ستاد ملی مبارزه با کرونا، مجموعه تعطیل شد.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان جنوبی ادامه داد: پس از گذشت یک سال از تعطیلی باغ، هنوز مجوز بازگشایی و انجام فعالیت صادر نشده است.

وی ادامه داد: همچنین در حال حاضر فعالیت سرمایه گذار در مجموعه عمارت و باغ در حال انجام است.

نظارت میراث بر باغ

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی بیان کرد: در حال حاضر سرمایه گذار بخش خصوصی در راستای مرمت باغ فعالیت می‌کند.

حسن رمضانی با بیان اینکه مالکیت باغ شوکت آباد اوقاف است، اظهار کرد: این عمارت توسط اوقاف به سرمایه گذار واگذار شده و مجوز ایجاد اقامت گاه هم توسط میراث فرهنگی صادر شده است.

وی با بیان اینکه میراث فرهنگی بر مرمت و استفاده از مصالح، نظارت می‌کند، افزود: این باغ یکی از آثار تاریخی مهم استان بوده که همواره مورد استقبال گردشگران بوده است.

رمضانی در پاسخ به سوالی مبنی بر گلایه مردم از خشک شدن درختان باغ در اثر ورود آفت بیان کرد: مسئولان همواره بر باغ و وضعیت درختان نظارت دارند.

وی با بیان اینکه به دنبال خشکسالی‌های چند ساله، برخی آفت ها به همه جای استان پا گذاشته‌اند، گفت: باغ شوکت آباد هم بخشی از استان بوده و آفت ورود کرده اما مورد غیر قابل کنترلی برای خشک شدن درختان نداریم.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی ادامه داد: مؤسسه کشاورزی اوقاف و ناظر میراث فرهنگی بر باغ نظارت و مشکلات موجود را بررسی می‌کنند.

آنچه مسلم است توسعه گردشگری در یک منطقه علاوه بر توجه به میراث‌های ارزشمند تاریخی، نیازمند تأمین زیرساخت‌ها است. هرچند کرونا نگاه علاقه مندان را از شوکت آباد محروم کرده اما می‌تواند فرصتی مناسب برای آباد کردن و پیچاندن رایحه روح بخش تاریخ در فضای این عمارت باشد که نیازمند توجه و حمایت ویژه‌تری از سوی مسئولان است.

منبع : مهر

انتهای پیام//